Xã viên Hợp tác xã Dương Quang (TP Bắc Kạn) thu hoạch hoa cúc chi

Số lượng, quy mô, chất lượng của các HTX ngày càng được mở rộng, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội khu vực nông thôn, xây dựng nông thôn mới. Dự ước đến hết 31/12/2025, toàn tỉnh có 488 HTX, trong đó có 370 HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, với tổng số 4.990 thành viên; doanh thu bình quân đạt 1.482 triệu đồng/HTX; lợi nhuận bình quân đạt 282 triệu đồng/HTX.

Toàn tỉnh có 678 tổ hợp tác (THT), với tổng số 7.255 thành viên, trong đó có 619 THT nông nghiệp (chiếm 91%) và 59 THT phi nông nghiệp (chiếm 9%); dự ước doanh thu bình quân của THT đạt 378 triệu đồng/THT/năm; lợi nhuận bình quân của THT đạt 91 triệu đồng/THT/năm.

Theo đánh giá, có trên 50% HTX hoạt động hiệu quả; tỷ lệ HTX hoạt động kém hiệu quả dưới 10%.

Trên địa bàn tỉnh có 2 liên hiệp HTX (1 liên hiệp HTX nông nghiệp và 1 Liên hiệp HTX thương mại) với 18 thành viên HTX. Các thành viên liên hiệp HTX đã phát huy được vai trò trong việc hỗ trợ, thúc đẩy sự phát triển của các HTX thành viên trong liên hiệp HTX. Các thành viên liên kết với khoảng 1.000 hộ dân, các HTX thành viên hỗ trợ nhau tài chính, nguồn nguyên liệu, tiêu thụ sản phẩm chéo, sử dụng dịch vụ của nhau, hỗ trợ nhau hồ sơ và xây dựng các dự án liên kết chuỗi.

Để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của KTTT, HTX, tỉnh thường xuyên rà soát, kiện toàn, nâng cao vai trò, trách nhiệm Ban Chỉ đạo KTTT các cấp, bố trí cán bộ đầu mối thực hiện nhiệm vụ tham mưu công tác đổi mới, phát triển KTTT, HTX tại địa phương. Chỉ đạo đẩy nhanh công tác phối hợp, hướng dẫn về thủ tục đăng ký hoạt động hợp tác xã, giải thể, thu hồi giấy chứng nhận đăng ký HTX theo đúng Luật HTX; tạo điều kiện thuận lợi nhất để các HTX thực hiện dự án đầu tư, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện. Hằng năm, lãnh đạo tỉnh tổ chức đối thoại với các HTX, qua đó thăm nắm tình hình hoạt động và chỉ đạo, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các HTX để có phương án sản xuất kinh doanh ngày càng có hiệu quả.

Trong giai đoạn 2021 - 2025, Ban Thường vụ Liên minh HTX tỉnh đã phối hợp với các sở, ngành, UBND các huyện, thành phố tư vấn, củng cố nâng cao năng lực hoạt động cho trên 1.250 lượt HTX với kinh phí hàng năm là 30 triệu đồng/năm: hỗ trợ HTX tổ chức hoạt động, xây dựng phương án sản xuất kinh doanh; hỗ trợ nâng cao năng lực cho HTX. Đáng chú ý là UBND tỉnh đã ban hành chính sách hỗ trợ nguồn nhân lực cho các HTX. Theo đó, tỉnh hỗ trợ các HTX có nhu cầu về lao động có trình độ cao đẳng trở lên trong quản trị, áp dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật vào sản xuất kinh doanh phù hợp với lĩnh vực hoạt động của HTX. Mỗi HTX được hỗ trợ một lần để thuê 1 lao động có trình độ cao đẳng trở lên về làm việc tại HTX, lao động là thành viên, con em thành viên HTX và người lao động thuê ngoài, độ tuổi không quá 35 tuổi đối với lao động là nữ và không quá 40 đối với nam. Tính đến hết tháng 12/2024, có 88 HTX được hỗ trợ với tổng số kinh phí hỗ trợ nâng cao năng lực cho các HTX là 5.228 triệu đồng.

Tạo điều kiện kết nối và phát triển thị trường cho các hợp tác xã

Bên cạnh đó, tỉnh đã triển khai các chương trình, đề án, nhiệm vụ xúc tiến thương mại, hỗ trợ tích cực và tạo điều kiện hết sức thuận lợi cho các HTX trao đổi kinh nghiệm, kết nối và phát triển thị trường, mở rộng liên doanh, liên kết, tìm kiếm đối tác, thị trường tiêu thụ sản phẩm và hợp tác đầu tư, đặc biệt việc hỗ trợ ứng dụng công nghệ thông tin và tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại trên nền tảng số góp phần đổi mới, thích ứng kịp thời trong nền kinh tế thị trường. Đến nay, một số sản phẩm của các HTX đã trở thành hàng hóa và tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, có chỗ đứng trên thị trường, tham gia vào hệ thống bán lẻ hiện đại ở một số thành phố lớn, góp phần nâng cao sức cạnh tranh, phát triển các sản phẩm nông, lâm sản theo chuỗi giá trị bền vững, từng bước hướng đến thị trường xuất khẩu.

Giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh đã thực hiện tổ chức các hoạt động xúc tiến, kết nối, quảng bá, giới thiệu sản phẩm của hơn 186 HTX tham gia hội chợ, triển lãm, gian hàng trưng bày sản phẩm, gắn kết quảng bá du lịch, văn hóa trong và ngoài tỉnh; tổ chức các đoàn xúc tiến đầu tư - thương mại, học tập kinh nghiệm và hợp tác đầu tư tại một số nước như Hy Lạp, Nhật Bản, Hàn Quốc nhằm tạo cơ hội kết nối, tìm hiểu nhu cầu hàng hóa, tìm kiếm đối tác, khai thác thị trường tiềm năng, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm cho các HTX, từ đó có kế hoạch xây dựng sản xuất kinh doanh thích ứng, phù hợp với xu hướng thị trường, hướng tới thị trường xuất khẩu.

Trong bối cảnh hội nhập, toàn cầu hóa và phát triển đa dạng của nền kinh tế, Bắc Kạn xác định phát triển kinh tế tập thể với nòng cốt là HTX đúng bản chất, yêu cầu của Luật HTX. Phát triển kinh tế tập thể đa dạng nhiều hình thức cả về số lượng và chất lượng, trong đó chú trọng chất lượng, đảm bảo sự hài hòa giữa các lĩnh vực, địa bàn; có chính sách ưu tiên cho các tổ chức KTTT trong lĩnh vực nông nghiệp, gắn hoạt động sản xuất kinh doanh với chuỗi giá trị, ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Khuyến khích hợp tác và liên kết giữa các HTX và doanh nghiệp để tăng cường sức mạnh cạnh tranh và tận dụng lợi thế tập thể, hình thành các mạng lưới liên kết, chia sẻ nguồn lực và kinh nghiệm, từ đó tăng cường khả năng cạnh tranh và phát triển bền vững. Tăng cường quảng bá và tiếp cận thị trường, hỗ trợ trong việc xây dựng thương hiệu, tiếp cận các kênh phân phối, thúc đẩy xuất khẩu và phát triển thị trường trong nước.

Mục tiêu phấn đấu đến hết năm 2030, trên toàn tỉnh có tổng số 700 HTX với tổng số 6.900 thành viên; tỷ lệ HTX đạt loại khá, tốt đạt trên 65%, tỷ lệ hoạt động yếu kém dưới 8%; 100% cán bộ HTX được tham gia đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực về kiến thức quản lý và nghiệp vụ chuyên môn; thu nhập bình quân các thành viên HTX đạt 7 triệu đồng/người/tháng. Tỷ lệ hộ nông dân sản xuất nông nghiệp tham gia thành viên THT, HTX hoặc có liên kết sản xuất với HTX, doanh nghiệp là 45%.

Đối với THT, đến năm 2030, toàn tỉnh có tổng số 800 THT với 7.800 thành viên tham gia; doanh thu bình quân của THT đạt 390 triệu đồng/THT/năm; lợi nhuận bình quân của THT đạt 83 triệu đồng/THT/năm.

Hỗ trợ 80% HTX, 20% tổng số THT được xây dựng thương hiệu, tem, nhãn mác, bao bì sản phẩm; phấn đấu 100% các xã có HTX hoạt động./.