Hồ Nặm Cắt nhìn từ trên cao

Vị trí đắc địa, cảnh quan thiên nhiên hấp dẫn

Hồ Nặm Cắt nằm trên các tuyến du lịch huyết mạch như trục cao tốc CT07 Hà Nội - Bắc Kạn - Cao Bằng và trục thành phố Bắc Kạn - hồ Ba Bể. Đây chính là cửa ngõ chiến lược để phát triển du lịch liên kết vùng, tạo điều kiện lý tưởng thu hút du khách trong nước và quốc tế.

Nằm gọn trong một thung lũng lòng chảo rộng lớn, hồ Nặm Cắt được bao bọc tứ phía bởi những dãy núi trùng điệp với độ cao từ 132 đến 600 m so với mực nước biển. Từ trên cao nhìn xuống, mặt hồ như một tấm gương khổng lồ phản chiếu bầu trời xanh ngắt, được điểm xuyết bởi những thảm rừng nguyên sinh trải dài bất tận.

Với diện tích mặt nước khoảng 87,68 ha, Nặm Cắt không chỉ là công trình thủy lợi lớn nhất tỉnh Bắc Kạn mà còn là trung tâm sinh thái đặc hữu, nơi tụ hội của các hệ sinh vật phong phú. Nước hồ trong xanh quanh năm, mát lạnh vào mùa hè và bốc sương mờ ảo trong mùa đông, tạo nên một không gian huyền ảo...

Cảnh quan nơi đây được chia thành 4 vùng chủ đạo: Không gian mặt nước hồ là linh hồn của toàn khu vực, trải dài theo hướng Tây - Đông như một dải lụa mềm ôm lấy thung lũng; cảnh quan rừng sinh thái chiếm phần lớn diện tích bao quanh hồ gồm các cánh rừng rậm nguyên sinh và rừng phòng hộ; cảnh quan nông nghiệp ven hồ là những vườn cây ăn quả, vườn chè, tạo nên sự đa dạng cảnh quan và mở ra cơ hội phát triển du lịch canh nông, trải nghiệm thu hoạch cùng người dân bản địa; cảnh quan làng bản gồm những ngôi nhà sàn mái ngói của người Tày, Dao ẩn hiện dưới tán cây, bên bờ suối nhỏ, tạo nên không gian yên bình, ấm cúng, phù hợp để phát triển mô hình du lịch homestay gắn với văn hóa truyền thống.

Hiện trạng cảnh quan khu vực hồ Nặm Cắt

Không chỉ có cảnh quan thiên nhiên đẹp, hấp dẫn, vùng hồ Nặm Cắt còn là không gian lưu giữ bản sắc văn hóa đậm đà của cộng đồng các dân tộc Tày, Dao, Nùng; những lễ hội truyền thống như Lồng tồng, cấp sắc; những làn điệu Then, Sli, Lượn vang lên giữa núi rừng....

Dân số trong vùng quy hoạch khoảng 7.648 người, phần lớn sống bằng nông - lâm nghiệp. Đây là lực lượng lao động tiềm năng để phát triển du lịch cộng đồng, từ dịch vụ homestay, chế biến món ăn truyền thống đến hướng dẫn viên bản địa.

Chị Hoàng Thị Lanh, một phụ nữ Tày tại thôn Nà Dì chia sẻ: “Tôi mong sắp tới có nhiều du khách. Bà con mình sẽ học thêm nghề du lịch, đón khách về nhà, nấu món ăn của người dân địa phương, giới thiệu văn hóa dân tộc mình. Vừa có thêm thu nhập, vừa tự hào vì được giữ gìn truyền thống”.

Dẫu tiềm năng rất lớn nhưng hồ Nặm Cắt vẫn đứng trước không ít thách thức. Địa hình khu vực có độ dốc lớn, phần lớn là đất rừng và đất nông nghiệp, chiếm tới hơn 86%, trong khi tỷ lệ đất thuận lợi xây dựng chưa cao. Hệ thống hạ tầng kỹ thuật hiện tại còn thiếu đồng bộ, đặc biệt là giao thông kết nối trực tiếp đến hồ.

Ngoài ra, công tác bảo vệ môi trường và gìn giữ cảnh quan cũng là vấn đề sống còn đối với định hướng du lịch sinh thái. Việc đầu tư cần hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo tồn tự nhiên, hạn chế tối đa việc san gạt, lấn chiếm lòng hồ hay tàn phá rừng.

Kiến tạo một quần thể du lịch sinh thái bền vững

Trong định hướng phát triển đô thị và du lịch của thành phố Bắc Kạn đến năm 2045, hồ Nặm Cắt không chỉ đơn thuần là một điểm du lịch sinh thái mà còn được quy hoạch trở thành trung tâm nghỉ dưỡng và trải nghiệm văn hóa vùng cao đặc trưng, đóng vai trò đầu tàu trong chuỗi sản phẩm du lịch xanh của tỉnh.

Theo Đồ án quy hoạch phân khu xây dựng khu du lịch sinh thái hồ Nặm Cắt đã được phê duyệt, toàn khu vực hồ Nặm Cắt có tổng diện tích lên đến 1.675 ha, được chia thành nhiều phân khu chức năng đa dạng nhưng kết nối hài hòa, trong đó nổi bật là khu nghỉ dưỡng sinh thái cao cấp được quy hoạch nằm dọc theo bờ hồ, các khu bungalow, resort sẽ được xây dựng theo hướng thân thiện môi trường, sử dụng vật liệu địa phương và hòa vào cảnh quan tự nhiên. Tại đây, du khách có thể tận hưởng sự yên tĩnh, trong lành và cảm nhận trọn vẹn nhịp sống chậm của núi rừng.

Khu du lịch tâm linh sẽ tận dụng những điểm cao trên các sườn đồi, được quy hoạch tinh tế với các công trình kiến trúc mang đậm bản sắc dân tộc, kết hợp với các hoạt động lễ hội văn hóa đặc trưng của người Tày, Dao, Nùng.

Không gian trải nghiệm dưới tán rừng Phặc Tràng là khu vực trọng điểm của du lịch sinh thái trải nghiệm, nơi du khách có thể cùng người dân đi rừng hái thuốc, làm nông nghiệp canh tác hữu cơ, hoặc đơn giản là thư giãn trong các chòi tre nghỉ chân giữa thiên nhiên hoang sơ.

Khu vui chơi giải trí và dịch vụ hỗn hợp tập trung các tiện ích hiện đại như bến thuyền, quảng trường tổ chức sự kiện, khu ẩm thực - nơi tái hiện đặc sản địa phương và không gian trình diễn văn hóa bản địa.

Làng xóm sinh thái và khu dân cư hiện hữu không bị tách rời khỏi phát triển, các thôn bản như Bản Bung, Nà Dì được giữ gìn và tôn tạo, đồng thời quy hoạch để tham gia vào chuỗi cung ứng du lịch cộng đồng như homestay, thủ công truyền thống...

Trung tâm hội nghị và giới thiệu sản phẩm OCOP là nơi tổ chức các sự kiện du lịch, hội thảo chuyên đề, trưng bày sản phẩm đặc sản Bắc Kạn nhằm quảng bá thương hiệu địa phương ra ngoài tỉnh và quốc tế.

Điểm đặc biệt của quy hoạch hồ Nặm Cắt là bảo tồn đi đôi với phát triển. Mọi hoạt động đầu tư xây dựng đều phải tuân thủ các nguyên tắc bảo vệ hệ sinh thái hồ, tránh lấn chiếm rừng, đảm bảo hành lang an toàn sông suối và tôn trọng cấu trúc văn hóa - xã hội bản địa.

“Chúng tôi xác định, hồ Nặm Cắt không chỉ là một điểm đến mà sẽ là biểu tượng của lối sống xanh và phát triển bền vững tại Bắc Kạn. Mỗi phân khu trong Quy hoạch đều góp phần làm giàu thêm trải nghiệm du khách, đồng thời tạo sinh kế ổn định cho người dân địa phương” - ông Trịnh Văn Lập, Giám đốc Trung tâm Chuyển giao Công nghệ Quy hoạch Xây dựng, đơn vị tư vấn xây dựng Đồ án quy hoạch phân khu xây dựng khu du lịch sinh thái hồ Nặm Cắt nhấn mạnh.

Phối cảnh tổng thể khu vực quy hoạch hồ Nặm Cắt

Không đơn thuần là một dự án quy hoạch hạ tầng mà Bắc Kạn xác định đây là một tầm nhìn phát triển toàn diện, nơi kinh tế, môi trường và văn hóa cùng được đặt lên bàn cân để tạo nên một tương lai du lịch bền vững, bao trùm và đáng sống cho người dân vùng hồ. Do đó, tỉnh đang huy động đa nguồn lực xã hội hóa đầu tư, đặc biệt là kêu gọi các doanh nghiệp chiến lược trong lĩnh vực nghỉ dưỡng và du lịch xanh, tạo một cú hích mạnh mẽ để thực sự “thức tỉnh” được tiềm năng du lịch của hồ Nặm Cắt./.