Du khách tham gia thu hoạch ngô tại xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể

Tiềm năng cần được khơi dậy

Có thể nói, Bắc Kạn với nguồn tài nguyên du lịch sinh thái phong phú, có hang động, khu di tích lịch sử, cây ăn quả, cây nông nghiệp mang tính bản địa đặc trưng của núi rừng đang rất thuận lợi để phát triển du lịch cộng đồng, du lịch nông nghiệp phát triển.

Ví dụ như tại huyện Ba Bể, với lợi thế Vườn Quốc gia Ba Bể, trong đó có hồ Ba Bể là một trong 20 hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất trên thế giới, có hệ sinh thái đa dạng với nhiều loài động thực vật quý hiếm đã và đang thu hút nhiều khách du lịch trong và ngoài nước. Trên tuyến du lịch hồ Ba Bể, có thể phát triển một số mô hình nông nghiệp gắn với phát triển du lịch, cụ thể như tại xã Quảng Khê hiện nay đang có mô hình trồng hồng không hạt với diện tích khoảng 57 ha của Hợp tác xã Đồng Lợi và các hộ dân trong xã. Đây là một trong những địa phương nằm trong khu vực trồng hồng không hạt Bắc Kạn đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận Chỉ dẫn Địa lý năm 2010, cũng là địa phương có điểm du lịch Động Hua Mạ và cách khu du lịch cộng đồng thôn Pác Ngòi xã Nam Mẫu chỉ 06 km. Hay tại thôn Bản Cám, xã Nam Mẫu, khách du lịch có thể trải nghiệm hoạt động đánh bắt cá và sản xuất tép chua ngay tại làng nghề… Ngoài ra, trên địa bàn huyện Ba Bể, còn rất nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp khác có thể kết hợp để du khách đến tham quan, mua sắm các sản phẩm đặc trưng của địa phương như: Mô hình trồng chè ở xã Chu Hương, Mỹ Phương với sản lượng khoảng 3.000 tấn búp tươi/năm; dong riềng ở xã Yến Dương, Phúc Lộc, Chu Hương, Mỹ Phương với sản lượng 10.000 tấn củ/năm; bí xanh thơm ở xã Địa Linh, Yến Dương với sản lượng 2.200 tấn quả/năm…

Tại huyện Bạch Thông, trên tuyến du lịch thành phố Bắc Kạn - Bạch Thông - hồ Ba Bể có thể phát triển một số mô hình nông nghiệp gắn với du lịch như: Mô hình trồng cây ổi, chuỗi giá trị cây chè có quy mô sản xuất theo chuỗi giá trị với tổng diện tích hơn 23 ha đang được triển khai tại thôn Phiêng An, xã Quang Thuận; mô hình trồng cây ăn quả có múi trên trục tuyến Quang Thuận - Dương Phong; mô hình trồng nấm, mộc nhĩ tại Hợp tác xã dịch vụ Nông nghiệp Hợp Giang, thôn Nà Nghịu, xã Lục Bình; trải nghiệm tại mô hình sản xuất lúa Japonica (lúa Nhật với diện tích gần 100 ha) và kết hợp tham quan thác Nàng Tiên, xã Lục Bình.

Mô hình trồng quýt theo tiêu chuẩn VietGAP tại thôn Phiêng An II, xã Quang Thuận, huyện Bạch Thông
có thể phát triển gắn với du lịch

Tuyến du lịch Chợ Đồn - Ba Bể, du khách có thể tham quan, trải nghiệm mô hình trồng lúa bao thai, lúa Japonica tại xã Đồng Thắng, xã Phương Viên; mô hình làng nghề trồng và sản xuất chè Shan tuyết; làng nghề sản xuất rượu men lá tại xã Bằng Phúc (Chợ Đồn) trước khi di chuyển sang xã Đồng Phúc, xã Quảng Khê (Ba Bể) và dừng chân tại hồ Ba Bể; tham quan mô hình trồng hồng không hạt tại xã Quảng Bạch trên trục tuyến du lịch ATK Chợ Đồn - hồ Ba Bể…

Đồng bộ giải pháp để phát triển du lịch gắn với nông nghiệp bền vững

Sự kết hợp hài hòa giữa phát triển sản xuất nông - lâm nghiệp gắn với phát triển du lịch không chỉ đem đến cho du khách cơ hội thư giãn, giải trí, hoạt động rèn luyện thể lực và tinh thần, gần gũi với thiên nhiên và trải nghiệm cuộc sống nhà nông, mà qua đó cũng góp phần thay đổi cơ cấu kinh tế từ sản xuất nông nghiệp thuần túy sang dịch vụ, mang lại hiệu quả thiết thực, nâng cao giá trị gia tăng và tăng thu nhập cho người dân nông thôn. Đồng thời, sự kết hợp giữa nông nghiệp với du lịch cũng là cơ hội quảng bá, tạo đầu ra tại chỗ cho sản phẩm nông nghiệp và tạo thêm sản phẩm du lịch mới, hấp dẫn, thân thiện môi trường... Vì vậy, sản xuất nông nghiệp sạch kết hợp với du lịch là hướng đi bền vững đang được tỉnh Bắc Kạn lựa chọn để tập trung đầu tư phát triển với mục tiêu giai đoạn 2020-2025 là: Đẩy mạnh việc hình thành các mô hình, hợp tác xã sản xuất, chế biến nông lâm nghiệp để gắn với các hoạt động du lịch, tăng cường khai thác hình thức du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng và du lịch trải nghiệm gắn với sản xuất nông - lâm nghiệp.

Để thực hiện được mục tiêu trên, Bắc Kạn xác định phải tập trung đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao ý thức của mỗi người dân, từ đó tự giác cùng chính quyền tham gia xây dựng hình ảnh du lịch cộng đồng, du lịch nông nghiệp gắn với bảo vệ môi trường xanh, sạch, đẹp tại địa phương. Song song với đó, các cấp, các ngành tích cực vận động người dân thay đổi phương thức sản xuất, từ quy mô nhỏ lẻ, hộ gia đình sang hình thức tổ hợp tác, hợp tác xã, liên kết sản xuất hình thành vùng sản xuất hàng hóa; hướng dẫn người dân thực hiện trồng cây theo quy trình; tăng cường áp dụng tiến bộ kỹ thuật, đầu tư thâm canh tăng năng suất cho cây trồng để sản phẩm nông sản tạo sự thu hút của khách khi đến thăm quan, trải nghiệm; triển khai các giải pháp hỗ trợ về cách thức bố trí mô hình sản xuất nông lâm nghiệp phù hợp với hoạt động sản xuất, thiết kế sơ đồ trồng cây đảm bảo theo kỹ thuật và tính mỹ thuật và thuận lợi cho du khách đến tham quan, giải trí.

Muốn du lịch phát triển thì các hoạt động dịch vụ đi kèm là điều kiện không thể thiếu. Chính vì vậy, thời gian tiếp theo, tỉnh sẽ thường xuyên tổ chức tập huấn kỹ năng nghề về dịch vụ du lịch nông thôn và bán hàng OCOP thông qua các lớp đào tạo nghề cho lao động nông thôn, qua đó, từng bước nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho các cá nhân, tổ chức, hộ gia đình liên quan đến hoạt động dịch vụ, du lịch, phục vụ nhu cầu của du khách tại các điểm tham quan du lịch. Hướng dẫn các tổ chức, cá nhân tham gia kinh doanh, bày bán sản phẩm nông sản lựa chọn mặt hàng mang tính đặc trưng của địa phương, có chất lượng được khẳng định thông qua việc gắn tem, nhãn có truy suất nguồn gốc theo quy định và đủ sức cạnh tranh với mặt hàng cùng loại trên thị trường; hàng hóa phục vụ đa dạng, phong phú về chủng loại, kiểu cách để thu hút sự quan tâm, mua hàng của du khách. Tiếp tục hỗ trợ, nâng cao chất lượng những sản phẩm nông sản đạt tiêu chuẩn OCOP của địa phương; phát triển mẫu mã, bao bì sản phẩm và tìm kiếm, mở rộng thị trường tiêu thụ cho các sản phẩm mang tính đặc thù tại địa phương. Khuyến khích, hỗ trợ các tổ chức, cá nhân thành lập hợp tác xã, tổ hợp tác sản xuất theo hình thức liên doanh, liên kết, hình thành các chuỗi sản xuất theo giá trị; tạo điều kiện thuận lợi cho việc chế biến và tiêu thụ sản phẩm.

Tỉnh tiếp tục đầu tư nguồn lực để cải tạo, nâng cấp đầu tư hạ tầng giao thông tại các khu, điểm du lịch và khu vực có tiềm năng du lịch của tỉnh. Xây dựng các điểm dừng, nghỉ trên các tuyến đường bộ; xây dựng địa điểm phục vụ sinh hoạt cộng đồng, nơi cho khách tham quan ngắm cảnh, chụp ảnh. Xây dựng quy ước của thôn, bản; biên tập các bài thuyết minh giới thiệu về sản phẩm nông sản của địa phương, các di sản văn hóa, di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh của khu, điểm du lịch. Đồng thời, hoàn thiện hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin, đẩy nhanh thực hiện quá trình chuyển đổi số trong ngành du lịch; số hóa các thông tin, tài liệu về điểm đến, xây dựng các kho nội dung số, hướng tới hình thành và phát triển hệ sinh thái du lịch thông minh. Hỗ trợ các điểm du lịch cộng đồng mở rộng liên kết với các công ty lữ hành thiết kế các tour, tuyến, sản phẩm du lịch, tạo nên sự đa dạng, hấp dẫn thu hút du khách…/.