Tiền đề phát triển

Nhờ thực hiện Đề án OCOP, từ năm 2018 đến nay, sản xuất nông nghiệp hàng hóa của tỉnh Bắc Kạn đã có những chuyển biến tích cực, đã thực sự chuyển đổi tư duy từ sản xuất tự cung tự cấp sang sản xuất hàng hóa. Theo kết quả khảo sát của cơ quan chức năng, hết năm 2020, có 73% các chủ thể tham gia OCOP và người dân nằm trong chuỗi giá trị tăng doanh thu từ 1,1 đến 1,5 lần; 10% tăng doanh thu trên 2 lần. Sau 3 năm triển khai, các chủ thể tham gia Chương trình OCOP đã tạo việc làm ổn định cho khoảng 473 lao động tại khu vực nông thôn. Nhiều hộ nghèo được khuyến khích tham gia chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, nhất là ở khâu cung cấp nguyên liệu nông sản thông qua các dự án liên kết sản xuất, qua đó góp phần giảm tỷ lệ người nghèo tại các địa phương.

Chương trình OCOP trên địa bàn tỉnh đã thực sự trở thành phong trào thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp sáng tạo trong Nhân dân, là hướng đi đúng, kịp thời và nhận được hưởng ứng tích cực từ người dân. Tất cả các ý tưởng sản phẩm OCOP đều xuất phát từ cộng đồng, do người dân khởi xướng và tổ chức thực hiện. Nhà nước chỉ đóng vai trò đồng hành, kiến tạo, tạo môi trường phát triển cho các cơ sở và sản phẩm tham gia OCOP đủ khả năng cạnh tranh và lưu thông hàng hóa ra thị trường…

Các sản phẩm OCOP Bắc Kạn được bày bán tại Điểm trưng bày, giới thiệu và tiêu thụ sản phẩm nông sản tỉnh Bắc Kạn tại Phường Phùng Chí Kiên, thành phố Bắc Kạn

Đáng mừng nhất là sau khi thực hiện Đề án OCOP, nhiều sản phẩm hàng hóa đã trở thành sản phẩm chủ lực của tỉnh, được thị trường trong và ngoài nước ưa chuộng như: Miến dong, tinh bột nghệ... Một số sản phẩm đã được ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất tạo ra các dòng sản phẩm giá trị cao như: Trịnh Năng gừng, Trịnh Năng Curcumin, Vicumax - Nano curcumn, 15 sản phẩm tham gia OCOP sản xuất theo chuỗi giá trị. 100% các sản phẩm đạt chứng nhận OCOP có bao bì hoàn chỉnh, phù hợp, tiện dùng, đáp ứng các quy định của Nhà nước về nhãn hàng hóa có thể lưu thông ngoài thị trường...

Nâng cấp các sản phẩm OCOP

Với những kết quả trên, Bắc Kạn đã nhận định, Chương trình OCOP tiếp tục sẽ là một trong những giải pháp hiệu quả để thực hiện nhóm tiêu thí tăng thu nhập, tạo việc làm, phát triển kinh tế địa phương, đồng thời tạo bộ mặt, diện mạo mới cho khu vực nông thôn, góp phần triển khai thành công Chương trình xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025. Vì vậy, UBND tỉnh vừa phê duyệt Đề án “Mỗi xã, phường một sản phẩm” giai đoạn 2021 - 2025.

Theo đó, Bắc Kạn phấn đấu đến năm 2025, nâng cấp, chuẩn hóa, hoàn thiện 131 sản phẩm đã đạt từ 3 sao OCOP cấp tỉnh; có thêm 70 sản phẩm mới từ 3 sao OCOP cấp tỉnh; có ít nhất 2 sản phẩm đạt 5 sao OCOP Quốc gia. Các sản phẩm OCOP được tỉnh xác định xây dựng sẽ nằm trong 5 nhóm hàng chủ lực: Nhóm rau, củ, quả đặc sản và sản phẩm chế biến từ rau, củ, quả sẽ tập trung là cam, quýt, hồng không hạt, mơ, dong riềng, bí xanh thơm, rau bồ khai, chuối...; nhóm gạo và các sản phẩm từ gạo, tập trung phát triển sẽ là gạo Japonica, nếp tài, Khẩu nua lếch; nhóm chè và sản phẩm chế biến từ cây chè sẽ là chè trung du, chè Shan tuyết; nhóm sản phẩm từ cây dược liệu, tập trung vào nghệ, gừng, cà gai leo, mướp đắng, giảo cổ lam, sả, trà hoa vàng, cát sâm, hà thủ ô, gừng đá, kim ngân, khôi nhung...; nhóm sản phẩm du lịch nông thôn, điểm du lịch tập trung các loại hình du lịch sinh thái, trải nghiệm, cộng đồng tại Vườn Quốc gia Ba Bể, hồ Ba Bể, ATK Chợ Đồn, Khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ, bản Pác Ngòi, Động Puông và động Hua Mạ.

Để đạt được mục tiêu, thời gian tiếp theo, tỉnh tiếp tục quán triệt sâu sắc đến cấp ủy, chính quyền cơ sở về Chương trình OCOP; thường xuyên, liên tục thông tin, tuyên truyền qua hệ thống các phương tiện thông tin đại chúng từ tỉnh đến cấp thôn xã, trang Webs của Chương trình OCOP dưới dạng bản tin, chuyên đề, câu chuyện gắn với hình ảnh, khẩu hiệu cụ thể. Cùng với đó là thành lập hệ thống chỉ đạo điều hành thực hiện Chương trình OCOP từ tỉnh đến cơ sở theo 3 cấp tỉnh - huyện - xã. Vận dụng cơ chế, chính sách hiện hành về hỗ trợ phát triển sản xuất, phát triển du lịch, khoa học công nghệ, khuyến nông, khuyến công, xúc tiến thương mại…; biên tập và ban hành, phổ biến cẩm nang các chính sách áp dụng cho Chương trình OCOP hằng năm nhằm giúp cộng đồng tiếp cận và vận dụng dễ dàng các chính sách này. Đồng thời khuyến khích cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp ứng dụng khoa học quản lý trong xây dựng mô hình doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã sản xuất sản phẩm OCOP tại cộng đồng; ứng dụng công nghệ cao quy trình khép kín, tăng năng suất lao động và sản xuất, theo dõi quản lý chặt chẽ có hệ thống; công nghệ nhận diện thông minh đối với sản phẩm như tem điện tử phục vụ truy xuất nguồn gốc,…

Định kỳ 01 năm/lần tổ chức ít nhất 01 chuyến công tác đến các tỉnh thành thực hiện tốt Chương trình OCOP để trao đổi, học hỏi kinh nghiệm, nhằm nâng cao năng lực quản lý, điều hành và triển khai tại tỉnh, đặc biệt là những trung tâm kinh tế, khoa học kỹ thuật lớn của cả nước như: Hà Nội, Thái Nguyên, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh… Giai đoạn này, tỉnh không chỉ chú trọng hợp tác trong nước mà sẽ còn thúc đẩy kết nối giao thương hàng hóa sản phẩm OCOP đạt sao OCOP trong hệ thống OCOP toàn cầu, tham gia sự kiện quốc tế về quảng bá sản phẩm và xúc tiến thương mại hướng đến thương mại quốc tế./.