Sử dụng hợp lý tài nguyên đất

Để sử dụng đất đai một cách hiệu quả, tỉnh chỉ đạo các ngành liên quan, các địa phương đẩy mạnh công tác đo đạc bản đồ địa chính; từng bước đưa hệ thống cơ sở dữ liệu đất đai toàn tỉnh vào sử dụng. Các ngành liên quan và các địa phương tiếp tục xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai theo hướng số hóa thông tin, lưu trữ tập trung bằng phần mềm để thuận tiện công tác quản lý, vận hành, khai thác sử dụng, theo dõi tình hình thực hiện các dự án có sử dụng đất, mặt nước trên địa bàn.

Theo Quyết định công bố mới đây của Bộ Tài nguyên và Môi trường, tỉnh Bắc Kạn có tổng diện tích đất là 485.996 ha, diện tích đất sản xuất nông nghiệp là 459.756 ha (đất sản xuất nông nghiệp 44.423 ha, đất lâm nghiệp 413.515 ha, đất nông nghiệp khác 118 ha); đất phi nông nghiệp là 20.089 ha; đất chưa sử dụng là 6.151 ha.

Tài nguyên đất đai ngày càng được quản lý chặt chẽ, sử dụng hiệu quả, đóng góp đáng kể vào thu ngân sách của nhà nước. Công tác điều tra cơ bản, đánh giá tiềm năng, trữ lượng tài nguyên có nhiều tiến bộ; khai thác, sử dụng phù hợp hơn.

Công tác giải phóng mặt bằng được quan tâm thực hiện khi triển khai đầu tư xây dựng tuyến đường
thành phố Bắc Kạn - hồ Ba Bể kết nối sang Na Hang, Tuyên Quang

Việc tổ chức thực hiện quy hoạch xây dựng và quy hoạch ngành, lĩnh vực có sử dụng đất tại địa phương được triển khai thực hiện đảm bảo phù hợp, thống nhất với các chỉ tiêu, tiến độ sử dụng đất đã được phân bổ trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp quốc gia, cấp tỉnh và cấp huyện, đáp ứng nhu cầu quỹ đất cho các ngành, lĩnh vực phát triển theo quy hoạch. Trong quá trình lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, tỉnh luôn quan tâm đến chất lượng và thực hiện đổi mới công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý đất đai của từng cấp hành chính; đồng thời, xác định rõ mối quan hệ giữa quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất với quy hoạch, kế hoạch của các ngành, lĩnh vực và địa phương để khai thác có hiệu quả tài nguyên đất đai trên địa bàn tỉnh. Hằng năm, UBND tỉnh đều phê duyệt kế hoạch sử dụng đất cấp huyện để làm cơ sở thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh tại địa phương.

Việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất trên địa bàn tỉnh đã được thực hiện theo đúng thẩm quyền, đúng đối tượng, đúng quy trình và quy định của pháp luật đất đai, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu hút đầu tư, xây dựng kết cấu hạ tầng và đấu giá quyền sử dụng đất. Các ngành, địa phương thường xuyên tổ chức rà soát, xử lý đối với các dự án chậm tiến độ, vi phạm pháp luật; thông qua đó, xác định các dự án chậm tiến độ cần đôn đốc, cam kết tiến độ, xử lý thu hồi đất đối với các dự án vi phạm theo quy định. Các dự án vi phạm chưa có quyết định giao đất thì thực hiện chấm dứt hoạt động đầu tư.

Để chống lãng phí trong sử dụng tài nguyên đất đai, tỉnh còn chỉ đạo các sở, ban, ngành, địa phương giải quyết dứt điểm, kịp thời các vướng mắc, góp phần đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng nhiều dự án trọng điểm, như: Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường thành phố Bắc Kạn - hồ Ba Bể kết nối sang Na Hang, Tuyên Quang; Dự án đầu tư xây dựng Khu dân cư Đức Xuân 4; Dự án khu dân cư thương mại chợ Nguyễn Thị Minh Khai... và tới đây là đầu tư xây dựng tuyến đường Chợ Mới - thành phố Bắc Kạn.

Quản lý chặt chẽ tài nguyên khoáng sản

Cùng với quản lý tài nguyên đất đai, tỉnh tăng cường thực hiện tiết kiệm, hiệu quả trong quản lý, sử dụng tài nguyên khoáng sản. Công tác thẩm định hồ sơ hoạt động khoáng sản và thẩm định báo cáo kết quả thăm dò luôn được Sở Tài nguyên và Môi trường thực hiện đúng, đầy đủ các bước theo trình tự, thủ tục quy định. Riêng năm 2022, đã tổ chức đấu giá thành công 2 mỏ khoáng sản và UBND tỉnh phê duyệt bổ sung 2 khu vực vào danh mục khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường.

Bắc Kạn đã hoàn thành công tác khoanh định khu vực cấm, tạm thời cấm hoạt động khoáng sản tỉnh, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt. UBND tỉnh cũng đã ban hành quy định tỷ lệ quy đổi từ số lượng khoáng sản thành phẩm ra số lượng khoáng sản nguyên khai làm căn cứ tính phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản đá vôi, cát sỏi làm vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn.

Công nhân vận hành máy móc để khai thác khoáng sản tại Công ty Kim loại màu (huyện Chợ Đồn)

Công tác bảo vệ khoáng sản chưa khai thác được các cấp, các ngành quan tâm chỉ đạo và vào cuộc thực hiện, vì vậy, từ năm 2016 đến nay, cơ bản trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn không còn tình trạng khai thác khoáng sản trái phép quy mô lớn. Tuy nhiên, còn một số nơi lén lút xảy ra khai thác khoáng sản trái phép nhỏ lẻ như tại Khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ, huyện Na Rì. Qua nhiều đợt truy quét, giải tỏa trong những năm qua, tình trạng khai thác khoáng sản trái phép trong Khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ đã giảm hẳn, còn một số khu vực đi lại xa, khó khăn, vẫn còn một số ít đối tượng bám trụ ở sâu trong rừng, chủ yếu là người địa phương để hoạt động, vì vậy, các lực lượng chức năng và chính quyền địa phương tiếp tục theo dõi, kịp thời ngăn chặn không để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép.

Cơ quan chức năng thường xuyên đôn đốc các tổ chức cá nhân hết hạn giấy phép lập hồ sơ đóng của mỏ và nâng cao hiệu quả, chất lượng trong công tác thẩm định đề án đóng cửa mỏ và hồ sơ phê duyệt kết quả đóng cửa mỏ, đảm bảo các mỏ khoáng sản, sau khi kết thúc khai thác phải đóng cửa mỏ và bàn giao đất cho địa phương quản lý theo đúng quy định. Theo đó, từ năm 2016 đến 2021, ngành chức năng đã trình đóng cửa mỏ 20 mỏ đã hết hạn khai thác.

Để nâng cao hiệu quả quản lý khai thác, chế biến khoáng sản, UBDN tỉnh đã ban hành Đề án tiếp tục nâng cao hiệu quả quản lý quy hoạch, thăm dò, khai thác, chế biến, vận chuyển và tiêu thụ khoáng sản, chống nhất thu ngân sách từ hoạt động khoáng sản và bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn giai đoạn 2021 - 2025, đồng thời thực hiện tốt Chỉ thị số 10-CT/TU ngày 24/8/2021 của Tỉnh ủy về tăng cường công tác phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý các hoạt động khai thác, vận chuyển và chế biến khoáng sản, lâm sản trái phép trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn.

Bên cạnh đó, để tăng cường công tác quản lý khoáng sản tại vùng giáp ranh giữa các tỉnh, UBND tỉnh phối hợp ban hành quy chế quản lý khoáng sản giữa 4 tỉnh lân cận: Cao Bằng, Thái Nguyên, Tuyên Quang, Lạng Sơn.

Sử dụng tiết kiệm tài nguyên nước

Với tài nguyên nước, công tác giải quyết hồ sơ về tài nguyên nước được thực hiện đảm bảo đúng trình tự, thời gian theo quy định của pháp luật, góp phần đáng kể trong việc quản lý bảo vệ tài nguyên nước, hạn chế được việc khai thác, sử dụng tài nguyên nước không phép, lãng phí và tăng nguồn thu cho ngân sách địa phương.

Tài nguyên nước được điều tiết, sử dụng hiệu quả (Ảnh: Tràn xả lũ hồ thủy điện Nặm Cắt)

Xác định phát triển kinh tế tuần hoàn là một trong giải pháp hiệu quả trong thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí tài nguyên, năm 2022, UBND tỉnh đã phê duyệt kết quả “Điều tra, đánh giá hiện trạng khai thác, sử dụng tài nguyên nước dưới đất trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn” và phê duyệt Danh mục vùng hạn chế, vùng phải đăng ký khai thác nước dưới đất trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn. Hiện nay, Sở Tài nguyên và Môi trường đang thực hiện nhiệm vụ “Điều tra, đánh giá hiện trạng khai thác, sử dụng tài nguyên nước mặt và xác định dòng chảy tối thiểu trên sông, suối và hạ lưu các hồ chứa, đập dâng trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn”.

Việc phòng ngừa và kiểm soát ô nhiễm các nguồn gây ô nhiễm môi trường được kiểm soát từ việc thẩm định chủ trương đầu tư các dự án, chỉ chấp thuận đầu tư đối với các dự án đầu tư được đánh giá đảm bảo về công tác bảo vệ môi trường, không thu hút đầu tư bằng mọi giá, chú trọng tiêu chí môi trường trong lựa chọn nhà đầu tư. Công tác thẩm định hồ sơ về môi trường được chú trọng, nâng cao chất lượng từ quá trình tiếp nhận hồ sơ, rà soát các đơn vị tư vấn đánh giá tác động môi trường, đơn vị quan trắc môi trường đáp ứng đầy đủ các yêu cầu theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường. Từ năm 2016 đến nay, đã thực hiện thu phí bảo vệ môi trường đối với nước thải công nghiệp trên địa bàn tỉnh với số tiền hơn 3 tỷ đồng.

* * * * *

Những năm qua, Bắc Kạn đã thực hiện hiệu quả Chương trình thực hành tiết kiệm chống lãng phí, UBND tỉnh đã giao chỉ tiêu tiết kiệm chi thường xuyên cho các đơn vị để tạo nguồn cải cách tiền lương ngay từ khâu phân bổ, giao dự toán và chỉ đạo tổ chức thực hiện đúng quy định. Bắc Kạn đã từng bước quản lý, sử dụng các nguồn tài nguyên theo quy hoạch, kế hoạch được phê duyệt gắn với bảo vệ môi trường, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm.

Trong thời gian tới, Bắc Kạn đang tiếp tục tăng cường công tác quản lý, sử dụng đất đai, khoáng sản, tài nguyên thiên nhiên, đảm bảo hiệu quả, tiết kiệm gắn với bảo vệ môi trường, kiểm soát, quản lý chặt chẽ việc thăm dò, khai thác, chế biến, sử dụng khoáng sản, góp phần đẩy mạnh phát triển kinh tế của địa phương./.