Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng giải trình. Ảnh: QH.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, trong năm 2022 và 2023 việc điều hành chính sách tiền tệ trong một bối cảnh đầy khó khăn, thách thức, có rất nhiều những diễn biến mới phức tạp hơn, khó khăn hơn và khó lường hơn so với thời điểm mà Quốc hội và Chính phủ ban hành nghị quyết. Trong khi chính sách tiền tệ cũng được giao khá nhiều nhiệm vụ và những nhiệm vụ này khó có thể đạt được cùng một lúc. Trong điều kiện đó, Ngân hàng Nhà nước đã kiên định xuyên suốt với mục tiêu là giữ đại cục, ổn định kinh tế vĩ mô, tiền tệ và theo dõi sát diễn biến, tình hình để quyết định những nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm trong từng thời kỳ, từng giai đoạn để ứng phó linh hoạt.

2 lý do khiến Việt Nam phải chấp nhận mặt bằng lãi suất cao hơn trong năm 2022

Nói về điều hành lãi suất, Thống đốc Nhà nước Việt Nam cho rằng nhu cầu giảm lãi suất là mong muốn của doanh nghiệp khi vay vốn từ trước tới nay và Quốc hội, Chính phủ cũng rất quan tâm chỉ đạo và Ngân hàng Nhà nước cũng rất mong muốn và quan tâm điều đó. Tuy nhiên, điều hành lãi suất thì cũng cần phải được xem xét trong tổng thể điều hành chính sách kinh tế vĩ mô để đảm bảo được đại cục về ổn định kinh tế vĩ mô, tiền tệ và đặc biệt là đảm bảo an toàn hoạt động của hệ thống ngân hàng.

Nêu 2 lý do khiến nền kinh tế phải chấp nhận mặt bằng lãi suất cao, theo bà Nguyễn Thị Hồng đó là lãi suất quốc tế thì đồng loạt tăng nhanh và mạnh, ở trong nước thì lạm phát mặc dù năm 2022 bình quân tăng 3,15%, tuy là thấp so với mục tiêu nhưng vẫn cao hơn so với mức 1,84% năm 2021. Đặc biệt là trong nửa cuối năm 2022 thì lạm phát đang có xu hướng tăng nhanh từng tháng và đến cuối năm thì lạm phát so với cùng kỳ đã ở mức khoảng 5% và đặc biệt lạm phát cơ bản bình quân đã khoảng 5% và cao hơn rất nhiều so với mức bình quân của lạm phát năm 2021 là 0,84%. Chính vì như vậy mà điều hành không thể chủ quan với lạm phát.

Lý do thứ hai là áp lực mất giá của đồng Việt Nam rất lớn trong năm 2022 khi các nước thắt chặt chính sách tiền tệ và đồng đôla tăng giá rất mạnh. Vào thời điểm tháng 9, tháng 10 năm ngoái, đồng Việt Nam áp lực mất giá lên đến 9-10%. Cho nên lúc đấy nếu không có những giải pháp linh hoạt và đồng bộ thì khó có thể ổn định được mức tỷ giá chỉ mất giá 3,5% trong năm 2022.

“Ở thời điểm đó, điều hành thị trường này rất khó khăn và Thủ tướng cũng cập nhật hằng ngày theo báo cáo của Thống đốc. Nếu để đồng Việt Nam mất giá trên 10% thì điều gì sẽ xảy ra? Doanh nghiệp sẽ vô cùng khó khăn, bởi vì doanh nghiệp Việt Nam của chúng ta thâm hụt hằng năm rất lớn và sản xuất trong nước phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu nguyên vật liệu từ nước ngoài, nếu tỷ giá tăng cộng hưởng với mặt bằng giá thế giới tăng cao thì chi phí đầu vào sẽ tăng cao và chắc chắn lạm phát sẽ tăng cao, chưa kể đến doanh nghiệp Việt Nam cũng vay một lượng lớn vốn nước ngoài, nghĩa vụ trả nợ sẽ tăng lên và sẽ rất khó khăn”- Thống đốc phân tích.

Rút tiền hàng loạt tại ngân hàng SCB chưa từng có trong lịch sử

Đối với điều hành tín dụng, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng thông tin, vào tháng 10 năm ngoái, đó là thời điểm diễn ra sự kiện rút tiền hàng loạt tại SCB chưa từng có trong lịch sử và nguy cơ tác động lan truyền đến hệ thống ngân hàng rất lớn. Trong bối cảnh đó Ngân hàng Nhà nước đã quyết định phải tập trung ưu tiên vừa ổn định thị trường ngoại hối và đặc biệt phải đảm bảo an toàn hoạt động của các tổ chức tín dụng và đảm bảo chi trả cho người dân.

“Tất cả các giải pháp phải hướng đến câu chuyện đó, như vậy không thể điều chỉnh room tín dụng vào thời điểm tháng 10. Sau khi thanh khoản ổn định trở lại thì Ngân hàng Nhà nước mới điều chỉnh tăng trưởng tín dụng. Với những diễn biến trong sự đổ vỡ của ngân hàng Mỹ vừa qua cũng như Credit Suisse cho thấy ưu tiên đảm bảo an toàn hoạt động của hệ thống ngân hàng của Ngân hàng Nhà nước và Chính phủ là một điều hết sức đúng đắn và các cấp có thẩm quyền rất quan tâm”- Bà Nguyễn Thị Hồng nói.

Thống đốc Nhà nước Việt Nam khẳng định, những giải pháp, liều lượng chính sách và thời điểm được Ngân hàng Nhà nước cân nhắc rất kỹ lưỡng, tất cả để hướng đến ổn định kinh tế vĩ mô, tiền tệ, đảm bảo an toàn hệ thống và tạo môi trường kinh doanh cho doanh nghiệp và người dân, không vì mục tiêu nào khác./.