Xã Dương Phong nằm ở phía Tây huyện Bạch Thông, có vị trí giao thông thuận lợi, toàn xã có 10 thôn với 3 dân tộc Tày, Kinh, Dao cùng sinh sống.

Từ năm 2011, cùng với các địa phương khác trên địa bàn tỉnh, xã Dương Phong triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới với điểm xuất phát thấp: xã mới đạt 4/19 tiêu chí theo Bộ tiêu chí quốc gia xây dựng nông thôn mới, tỷ lệ hộ nghèo chiếm còn cao, thu nhập bình quân mới đạt 14 triệu đồng/người/năm; cơ cấu kinh tế chủ yếu là nông lâm nghiệp quy mô nhỏ lẻ, kết cấu hạ tầng còn thiếu và chưa đồng đều; việc áp dụng khoa học kỹ thuật và sản xuất, phát triển kinh tế của nhân dân còn hạn chế; đội ngũ cán bộ xã chưa có kinh nghiệm thực tiễn trong xây dựng nông thôn mới...

Xác định xây dựng nông thôn mới là nhiệm vụ cấp thiết, xã đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền. Trong đó vận động cán bộ, đảng viên nêu gương để nhân dân noi theo. Qua đó, các hộ dân đã tích cực phát triển kinh tế; có ý thức hơn trong việc bảo vệ môi trường, thu gom xử lý rác thải, chỉnh trang nhà cửa, chuồng trại chăn nuôi, vệ sinh đường làng ngõ xóm sạch sẽ... Ngoài ra một số hộ còn tự nguyện đóng góp ngày công lao động, hiến đất để xây dựng các công trình đường giao thông, nhà văn hóa thôn…

Học sinh Trường Tiểu học và THCS Dương Phong thường xuyên tham gia tổng vệ sinh,
thu gom rác thải quanh khu vực trường học và Trụ sở Đảng ủy, HĐND, UBND xã 

Với sự quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, sau gần 10 năm, bộ mặt nông thôn của xã ngày một khang trang, đời sống người dân được cải thiện rõ rệt, tỷ lệ hộ nghèo của xã đến cuối năm 2019 chỉ còn 9,09%. Đến cuối năm 2019, xã Dương Phong đã hoàn thành 16/19 tiêu chí, gồm: Quy hoạch, giao thông, thủy lợi, điện, thu nhập, hộ nghèo, cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn, thông tin và truyền thông, nhà ở dân cư, lao động có việc làm, giáo dục và đào tạo, y tế, văn hóa, hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật, quốc phòng và an ninh, tổ chức sản xuất. Chính vì vậy, xã Dương Phong là một trong bốn xã nằm trong kế hoạch hoàn thành xây dựng nông thôn mới năm 2020 của tỉnh.

Phấn đấu hoàn thành 19/19 tiêu chí nông thôn mới và được UBND tỉnh công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới năm 2020, hiện nay dưới sự quan tâm chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, sự chung tay của các sở, ban, nghành đoàn thể tỉnh và huyện Bạch Thông, nhân dân xã Dương Phong đang nỗ lực duy trì và nâng cao các tiêu chí đã đạt, tích cực thực hiện 03 tiêu chí chưa đạt gồm: Tiêu chí số 5 - Trường học, tiêu chí số 6 - Cơ sở vật chất văn hóa, tiêu chí 17 - Môi trường và an toàn thực phẩm.

Trong số các tiêu chí đã đạt, xã Dương Phong có 03 tiêu chí đạt ở mức thấp gồm các tiêu chí về: Giao thông, thông tin và truyền thông, tổ chức sản xuất. Đối với tiêu chí số 2 - Giao thông, hiện nay đường từ trung tâm xã đến huyện đã được nhựa hóa (Quốc lộ 3B); đường trục thôn và đường liên thôn đã được cứng hóa trên 50% tuy nhiên một số tuyến chưa đảm bảo chiều rộng theo quy định và đã xuống cấp; đường ngõ xóm không lầy lội vào mùa mưa; đường trục chính nội đồng cơ bản đảm bảo vận chuyển hàng hóa thuận tiện quanh năm. Để nâng cao tiêu chí này, năm 2020 xã có kế hoạch tiếp tục đổ bê tông các tuyến đường trục thôn và đường liên thôn chưa được cứng hóa gồm các thôn (Bản Mún 1+2, Nà Coọng, Tổng ngay, Tổng Mú, Bản Pè, Nà Chèn); duy tu, bảo dưỡng một số đoạn đường xuống cấp.

Đối với tiêu chí số 8 - Thông tin và truyền thông, hiện nay xã có hệ thống trạm truyền thanh, duy trì hoạt động theo quy chế tuy nhiên hệ thống loa đến các thôn đã hỏng chưa sửa chữa được. Năm 2020, xã phối hợp với Phòng Văn hóa - Thông tin huyện tiếp tục nâng cấp sửa chữa hệ thống trạm truyền thanh và các cụm loa tại các thôn.

Đối với tiêu chí số 13 - Tổ chức sản xuất, hiện nay xã đã có Hợp tác xã Thương mại và dịch vụ nông nghiệp Dương Phong hoạt động theo quy định của Luật Hợp tác xã năm 2012. Tuy nhiên xã chưa có mô hình liên kết gắn sản xuất với tiêu thụ nông sản chủ lực của địa phương. Nâng cao tiêu chí tổ chức sản xuất, xã Dương Phong phối hợp với Phòng Tài chính - Kế hoạch, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, Liên minh HTX tỉnh tiếp tục duy trì và tạo điều kiện cho HTX Thương mại và dịch vụ nông nghiệp Dương Phong tiếp cận với các nguồn vốn hỗ trợ từ ngân sách nhà nước; thành lập thêm 01 HTX đảm bảo hoạt động có hiệu quả; tổ chức thực hiện tốt nội dung phát triển sản xuất liên kết theo chuối giá trị gắn với tiêu thụ sản phẩm.

Đối với các tiêu chí chưa đạt, xã cũng đã có lộ trình thực hiện và UBND huyện đã phê duyệt kế hoạch chi tiết, giao các đơn vị có liên quan tập trung hỗ trợ xã hoàn thành trong năm 2020. Theo đó, tiêu chí số 5 - Trường học và tiêu chí số 6 - Cơ sở vật chất văn hóa được đánh giá là khó thực hiện vì cần kinh phí tương đối lớn.

Theo bộ tiêu chí xã nông thôn mới tỉnh Bắc Kạn giai đoạn 2017 - 2020, xã đạt tiêu chí số 5 - Trường học khi có khi có 70% trở lên trường học các cấp: Mầm non, mẫu giáo, tiểu học, THCS có cơ sở vật chất và thiết bị dạy học đạt chuẩn quốc gia. Tuy nhiên hiện nay, cả Trường Mầm non, Trường Tiểu học và Trung học cơ sở của xã đều chưa đạt chuẩn Quốc gia; trong đó, trường Mầm non có 6/7 lớp học (03 lớp kiên cố, 03 lớp học tạm) tại điểm trường chính và các điểm trường đã xuống cấp, chưa có các phòng chức năng (văn phòng trường, phòng hành chính quản trị, phòng hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, y tế, bảo vệ, phòng dành cho nhân viên, nhà bếp, nhà kho ...); thiếu đồ chơi, thiết bị dạy học. Trường Tiểu học và THCS cũng thiếu các trang thiết bị dạy học, nhiều phòng học xuống cấp, một số bàn ghế học sinh chưa đạt quy chuẩn... Kinh phí để xây dựng các trường học đạt chuẩn khoảng trên 6,5 tỷ đồng; UBND huyện đã bố trí kinh phí thực hiện được 1,3 tỷ đồng còn thiếu trên 5,2 tỷ đồng.

Để đạt tiêu chí số 6 - Cơ sở vật chất văn hóa, xã Dương Phong cần đáp ứng đủ 03 yêu cầu: Xã có nhà văn hóa hoặc hội trường đa năng và sân thể thao phục vụ sinh hoạt văn hóa, thể thao của toàn xã; có điểm vui chơi, giải trí và thể thao cho trẻ em và người cao tuổi theo quy định; tỷ lệ thôn, bản có nhà văn hóa hoặc nơi sinh hoạt văn hóa, thể thao phục vụ cộng đồng đạt 100%. Tuy nhiên, hiện nay xã chưa có nhà văn hóa xã và sân thể thao của xã; chưa có điểm vui chơi, giải trí và thể thao cho trẻ em và người cao tuổi; chỉ có 01/10 thôn có nhà văn hóa đạt tiêu chí nông thôn mới (thôn Tổng Mú), còn 09 nhà văn hóa chưa được xây dựng kiên cố; các nhà văn hóa thôn chưa có trang thiết bị phục vụ nhu cầu sinh hoạt cộng đồng; các thôn đều chưa có sân thể thao. Kinh phí để thực hiện hoàn thành tiêu chí số 6 khoảng trên 3,8 tỷ đồng.

Đối với tiêu chí số 17- Môi trường và an toàn thực phẩm, xã chưa có hệ thống xử lý chất thải, nước thải sinh hoạt. Một số thôn hệ thống thoát nước thải sinh hoạt chưa đảm bảo vệ sinh môi trường, xử lý rác thải ở các thôn chưa đúng quy định. Tỷ lệ hộ có nhà tiêu, nhà tắm, bể chứa nước sinh hoạt hợp vệ sinh và đảm bảo 3 sạch đã đạt nhưng ở mức thấp. Chuồng trại chăn nuôi một số hộ chưa đảm bảo vệ sinh môi trường. Trong năm 2020, xã hỗ trợ kinh phí cho các hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ gia đình chính sách xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh; xây dựng lò đốt rác theo nhóm hộ và chuồng trại chăn nuôi đảm bảo hợp vệ sinh, bảo vệ môi trường; xây dựng rãnh thoát nước thải sinh hoạt ở các thôn; đẩy mạnh tuyên truyền về công tác bảo vệ môi trường, thường xuyên phát dọn đường làng, ngõ xóm… Với kinh phí đã được bố trí vốn thực hiện 650 triệu đồng, xã sẽ huy động xã hội hóa khoảng 100 triệu đồng để thực hiện đạt tiêu chí số 17.

Với sự quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, với sự tích cực hưởng ứng của nhân dân, xã Dương Phong đang dần tiến về đích xã nông thôn mới theo kế hoạch đã đề ra./.