Từ bao đời nay, gia đình Việt Nam là nơi hình thành nhân cách, trí tuệ và nuôi dưỡng tình cảm tốt đẹp trong sáng của mỗi con người, là nơi giữ gìn và lưu truyền bản sắc văn hóa dân tộc. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Rất quan tâm đến gia đình là đúng, nhiều gia đình cộng lại mới thành xã hội, xã hội tốt thì gia đình càng tốt, gia đình tốt thì xã hội mới tốt, hạt nhân của xã hội là gia đình”.

Thuấn nhuần lời dạy sâu sắc của Người, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm chăm lo, xây dựng gia đình, đặc biệt là trong thời kỳ đổi mới đất nước, gia đình Việt Nam vẫn duy trì được nền tảng vững chắc, phát huy được bản sắc văn hóa dân tộc, đồng thời cũng tiếp thu được những tinh hoa của thời đại. Xác định vị trí, vai trò to lớn của gia đình trong sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.

Ngày 28/6/2000, Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị số 55-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng ở cơ sở đối với công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em. Chỉ thị này xác định rõ: “Xây dựng gia đình bền vững, hạnh phúc là một mục tiêu quan trọng. Đề cao vai trò và trách nhiệm của gia đình, giúp đỡ và tạo điều kiện cần thiết để các gia đình thực hiện trách nhiệm đối với thế hệ trẻ, tạo môi trường lành mạnh cho sự phát triển của trẻ em”.

Ngày 4/5/2001, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 72/2001/QĐ-TTg về ngày Gia đình Việt Nam. Quyết định nêu rõ: Lấy ngày 28/6 hàng năm là ngày Gia đình Việt Nam nhằm đề cao trách nhiệm lãnh đạo của các ngành, các cấp, các đoàn thể và tổ chức xã hội cùng toàn thể các gia đình thường xuyên quan tâm xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc, đẩy mạnh công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

20 năm qua, Ngày Gia đình Việt Nam đã dần trở thành một sự kiện văn hóa lớn nhằm tôn vinh những giá trị văn hóa truyền thống của gia đình Việt. Đây là ngày mọi người trong gia đình thể hiện sự quan tâm đến nhau, xã hội quan tâm đến trẻ nhỏ và những người không có cha mẹ, hướng tới “Xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc”. 

Tại tỉnh Bắc Kạn, việc thực hiện công tác gia đình cũng được các cấp ủy, chính quyền địa phương và lãnh đạo các cơ quan, đơn vị trong tỉnh quan tâm chỉ đạo xây dựng và thực hiện các chương trình, kế hoạch đã đề ra, đưa các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ của công tác gia đình vào các tiêu chí, mục tiêu, nhiệm vụ quan trọng trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; bổ sung kịp thời các tiêu chí xây dựng “Gia đình văn hóa” vào hương ước, quy ước của thôn, tổ dân phố. Các đơn vị, địa phương đã lồng ghép thực hiện Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030 với Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và Chương trình xây dựng nông thôn mới; quan tâm bồi dưỡng, đào tạo đội ngũ cán bộ phụ trách Văn hóa - Thông tin các xã, phường, thị trấn nhằm nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ trong quá trình tham mưu, triển khai công tác gia đình tại cơ sở.

Ban Chỉ đạo phát triển văn hóa, thể thao và du lịch tỉnh đã chủ động triển khai và tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các đơn vị, địa phương triển khai thực hiện công tác gia đình trên địa bàn toàn tỉnh. Ban Chỉ đạo cấp huyện, xã đã tích cực tham mưu cho chính quyền địa phương ban hành kế hoạch, văn bản hướng dẫn triển khai thực hiện nhiệm vụ công tác gia đình gắn với các phong trào tại địa phương; đẩy mạnh hoạt động của công tác gia đình, phòng, chống bạo lực gia đình, góp phần xây dựng gia đình phát triển bền vững, giảm thiểu tình trạng bạo lực gia đình.

Công tác phối hợp giữa các sở, ban, ngành, đoàn thể và các địa phương trong triển khai thực hiện Chiến lược phát triển công tác gia đình Việt Nam cũng đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ, tạo sự chuyển biến tích cực, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu đã đề ra.

Là cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo phát triển văn hóa, thể thao và du lịch - Sở Văn hóa và Thể thao và Du lịch đã phối hợp với UBND các huyện, thành phố tổ chức hơn 70 hội nghị, tập huấn, hội thảo, hội thi, nói chuyện chuyên đề về công tác gia đình, thu hút 14.000 lượt người tham gia; tổ chức in ấn, cấp phát hơn 50.000 tài liệu tuyên truyền về PCBLGĐ, bình đẳng giới. Phối hợp với Đài Phát thanh và Truyền hình Bắc Kạn thực hiện các chuyên mục Hỏi - Đáp về Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, các phóng sự phản ánh hoạt động triển khai mô hình các giải pháp can thiệp PCBLGĐ, tấm gương tiêu biểu trong công tác PCBLGĐ...

Công tác giáo dục đời sống gia đình được các cấp ủy Đảng, chính quyền chú trọng thực hiện, coi đây là nhiệm vụ quan trọng đối với công tác gia đình. Thông qua việc triển khai thực hiện các chương trình, đề án đã tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động của các tầng lớp Nhân dân trong việc giữ gìn, phát huy các giá trị đạo đức, lối sống tốt đẹp của gia đình; xây dựng các hành vi ứng xử văn hóa, văn minh, tuân thủ pháp luật, tôn trọng quy định, quy ước; cung cấp kiến thức, kỹ năng thực hành nuôi dạy con tốt, hạn chế đáng kể tình trạng trẻ em ở độ tuổi vị thành niên vi phạm đạo đức, pháp luật, mắc các tệ nạn xã hội và thực hiện đầy đủ quyền trẻ em, hướng đến xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc và bền vững. Việc triển khai thực hiện các mô hình, các câu lạc bộ về gia đình tại cộng đồng đã phát huy hiệu quả tích cực, hạn chế các vụ bạo lực gia đình, xuất hiện nhiều gia đình tiêu biểu hạnh phúc trong phát triển kinh tế. Công tác xóa đói giảm nghèo, thực hiện các chính sách an sinh xã hội, giải quyết việc làm đạt được nhiều kết quả tích cực. Kinh tế hộ gia đình được đẩy mạnh và đạt được nhiều tiến bộ mới, các gia đình đã được cung cấp kiến thức, kỹ năng áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ vào phát triển sản xuất, chuyển đổi cây trồng vật nuôi, đầu tư phát triển trang trại, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, nâng cao thu nhập bình quân đầu người, tỷ lệ hộ nghèo giảm theo từng năm.

Liên đoàn Lao động tỉnh tặng Bằng khen cho các gia đình nhà giáo tiêu biểu nhân kỷ niệm 20 năm Ngày Gia đình
Việt Nam

Việc xây dựng đời sống văn hóa và nhân rộng các mô hình gia đình điển hình, tiêu biểu luôn được quan tâm thực hiện. Các thành viên chăm lo xây dựng gia đình hòa thuận, đoàn kết, tiến bộ, sống kỷ cương, ứng xử lễ phép, gương mẫu chấp hành các quy định của pháp luật, quy ước, hương ước của địa phương, chung tay cùng cộng đồng xây dựng các công trình phúc lợi, cảnh quan môi trường, thực hiện tốt nghĩa vụ công dân. Các hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn, hộ nghèo được quan tâm hỗ trợ để phát triển kinh tế gia đình; các hộ gia đình tiêu biểu làm kinh tế giỏi, vượt khó vươn lên, nuôi dạy con tốt được biểu dương khen thưởng kịp thời. Đời sống vật chất, tinh thần của các gia đình được nâng lên, các giá trị đạo đức truyền thống của gia đình được quan tâm và gìn giữ. Các hộ gia đình tích cực hưởng ứng thực hiện Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, từ đó, số lượng và chất lượng hộ gia đình đạt “Gia đình văn hóa” đã được nâng lên. Từ năm 2010 đến năm 2020, đã có 656.273/883.493 lượt hộ gia đình đạt danh hiệu "Gia đình văn hóa"; 7.903/15.435 lượt làng, thôn, bản, tổ dân phố được công nhận danh hiệu “Khu dân cư văn hóa”.  

Việc triển khai thực hiện có hiệu quả Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, Luật Bình đẳng giới, Luật Hôn nhân và gia đình trên địa bàn toàn tỉnh đã tạo những chuyển biến tích cực, kết quả số vụ bạo lực gia đình giảm qua từng năm. Năm 2010 xảy ra 247 vụ, đến năm 2020 giảm còn 67 vụ. Việc nhân rộng các mô hình về gia đình và PCBLGĐ tiếp tục được duy trì triển khai thực hiện. Đến nay đã nhân rộng được 25 mô hình PCBLGĐ, trong đó có 125 Câu lạc bộ gia đình phát triển bền vững và 125 nhóm PCBLGĐ. Góc tư vấn về giới và gia đình của Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh được duy trì bằng hai hình thức là tư vấn trực tiếp và tư vấn qua điện thoại. Bên cạnh đó, Hội còn duy trì hoạt động của 282 địa chỉ tin cậy ở cộng đồng và 280 mô hình, loại hình câu lạc bộ thu hút gần 11.000 thành viên hội viên phụ nữ tham gia. Thông qua các hoạt động hỗ trợ về PCBLGĐ, các hoạt động tổ chức thường niên hằng năm, các đợt tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về công tác gia đình và PCBLGĐ... đã kịp thời can thiệp, xử lý các vụ việc, góp phần giảm thiểu số vụ bạo lực gia đình xảy ra, hàn gắn nhiều gia đình nguy cơ tan vỡ.

Ngày Gia đình Việt Nam năm nay diễn ra trong thời điểm đặc biệt khi dịch Covid-19 ảnh hưởng đến sinh kế và cuộc sống của nhiều gia đình, nhưng cũng chính là thời điểm các gia đình lan tỏa tình đoàn kết, yêu thương, sự cảm thông, chia sẻ, tinh thần “tương thân, tương ái”, cùng nhau nỗ lực, vượt qua khó khăn do dịch bệnh gây ra. Với những người ở lực lượng tuyến đầu chống dịch, trong ngày này có thể sẽ chẳng có bữa cơm đoàn viên nhưng thay vào đó là tình cảm và sự quan tâm của gia đình dành cho họ./.