Sở Công Thương tuyên truyền về giảm rác thải, bảo vệ môi trường tại thị trấn Yến Lạc (Na Rì)

Phân loại chất thải rắn sinh hoạt

Theo quy định tại Điều 4, chất thải rắn sinh hoạt phát sinh từ cơ quan, tổ chức, hộ gia đình và cá nhân thực hiện phân loại tại nguồn thành 3 nhóm chính như sau:

Chất thải rắn có khả năng tái sử dụng, tái chế: Giấy thải; nhựa thải; kim loại thải; thuỷ tinh thải; vải, đồ da; đồ gỗ; cao su; thiết bị điện, điện tử thải bỏ.

Chất thải thực phẩm: Thức ăn thừa, thực phẩm hết hạn sử dụng; các loại rau, củ, quả, trái cây và các phần thải bỏ sau khi sơ chế, chế biến món ăn,…; các sản phẩm bỏ đi từ thịt gia súc, gia cầm; thủy, hải sản.

Chất thải rắn sinh hoạt khác, gồm: Chất thải cồng kềnh như tủ, bàn ghế, giường, nệm cũ hỏng ...; tủ sắt, khung cửa, cánh cửa,…; cành cây, gốc cây....

Chất thải nguy hại gồm bao bì đựng thuốc bảo vệ thực vật, axit thải, dung môi thải, kiềm thải, dầu mỡ công nghiệp, chất tẩy rửa có thành phần nguy hại, bình gas mini,…từ hoạt động sinh hoạt; sơn, mực, chất kết dính (loại có các thành phần nguy hại trong nguyên liệu sản xuất); găng tay, giẻ lau dính dầu, hóa chất; kim tiêm, khẩu trang, bông băng bị nhiễm khuẩn từ người bệnh; các loại bóng đèn huỳnh quang thải; thủy tinh hoạt tính thải; nhiệt kế chứa thuỷ ngân thải (không đập vỡ); các loại pin, ắc quy thải…

Cũng tại Điều 4 quy định các cơ quan, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân thực hiện phân loại, tái chế, tái sử dụng chất thải rắn sinh hoạt theo 4 cách.

Thứ nhất, phân loại chất thải rắn sinh hoạt có thể tái chế thành nhiều loại tùy theo nhu cầu và mục đích tái chế, tái sử dụng. Đổ hết chất thải lỏng hoặc thực phẩm có trong bao bì, hộp, chai lọ… trước khi phân loại đưa vào chất thải tái chế, tái sử dụng. Hạn chế, tiến tới không sử dụng bao bì (túi) nilon khó phân hủy để chứa, đựng chất thải rắn sinh hoạt sau phân loại, sử dụng túi thân thiện môi trường để thay thế túi nilon khó phân hủy.

Thứ hai, đối với những loại chất thải có điểm thu hồi theo quy định của nhà sản xuất, được thu gom, lưu giữ riêng và vận chuyển đến điểm thu hồi của nhà sản xuất.

Thứ ba, tái sử dụng, tái chế chất thải thành các vật dụng hữu ích trong gia đình.

Thứ tư, phân loại riêng chất thải nguy hại từ chất thải rắn sinh hoạt khác; lưu chứa chất thải nguy hại trong thiết bị riêng có nắp đậy và chuyển giao đến điểm tập kết chất thải nguy hại chung của xã, phường, thị trấn (nếu có) hoặc chuyển giao theo quy định của địa phương.

Lưu giữ tạm thời chất thải rắn sinh hoạt sau phân loại

Theo quy định tại Điều 5, chất thải rắn sinh hoạt sau khi được phân loại theo quy định, hộ gia đình, cá nhân ở đô thị phải được chứa, đựng trong bao bì (túi) phù hợp theo điều kiện mỗi hộ gia đình, cá nhân. Bao bì (túi) phải được buộc kín, thiết bị lưu giữ (thùng) phải có nắp đậy kín để đảm bảo không phát tán mùi trong thời gian chưa được thu gom, vận chuyển đi xử lý. Khuyến khích sử dụng túi nilon phân hủy sinh học, bao bì thân thiện môi trường để thay thế túi nilon khó phân hủy để chứa chất thải rắn sinh hoạt sau phân loại.

Hộ gia đình, cá nhân ở nông thôn sau khi chất thải rắn sinh hoạt được phân loại theo quy định tận dụng tối đa chất thải thực phẩm để làm phân bón hữu cơ, làm thức ăn chăn nuôi. Trường hợp chất thải thực phẩm không tận dụng hết phải được lưu chứa riêng, đảm bảo không phát tán mùi, nước rỉ rác ra môi trường trước khi chuyển giao cho cơ sở thực hiện dịch vụ thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt.

Chất thải rắn có khả năng tái sử dụng, tái chế được lưu chứa riêng trước khi chuyển giao cho tổ chức, cá nhân tái sử dụng, tái chế hoặc cơ sở thực hiện dịch vụ thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt.

Chất thải rắn sinh hoạt khác được chứa, đựng riêng trong bao bì (túi) hoặc thiết bị (thùng) lưu chứa.

Các bao bì (túi) hoặc thiết bị (thùng) chứa, đựng chất thải rắn sinh hoạt đã được phân loại trước khi chuyển giao cho cơ sở thực hiện dịch vụ thu gom, vận chuyển phải được đặt ở các vị trí thích hợp, thuận tiện cho việc thu gom, vận chuyển, đảm bảo không rơi vãi, không rò rỉ nước rỉ rác và không phát tán mùi hôi ra môi trường.

Về lưu chứa chất thải rắn sinh hoạt tại các khu vực công cộng

Tại khu vui chơi, kinh doanh, dịch vụ tập trung, chợ, bến xe và những nơi phục vụ chung cho nhu cầu của nhiều người phải bố trí các thiết bị lưu chứa chất thải rắn sinh hoạt có dán nhãn trên nắp thùng, trên thân thùng bằng chữ in cho 3 nhóm: Chất thải có thể tái sử dụng, tái chế; chất thải thực phẩm và chất thải sinh hoạt khác. Khuyến khích bổ sung các chữ nhỏ hoặc hình ảnh minh họa liệt kê cơ bản các loại chất thải rắn sinh hoạt bên dưới các chữ chất thải có thể tái sử dụng, tái chế; chất thải thực phẩm và chất thải sinh hoạt khác để thuận tiện cho việc người dân phân loại vào các thùng rác.

Các thiết bị lưu chứa chất thải rắn sinh hoạt phải có kích cỡ phù hợp với thời gian lưu giữ, đảm bảo vệ sinh môi trường, mỹ quan đô thị và trật tự giao thông.

Địa điểm, vị trí, khu vực bố trí các thiết bị lưu chứa chất thải rắn sinh hoạt sau phân loại tại khu vực công cộng do UBND cấp huyện xác định, đảm bảo thuận tiện cho công tác thu gom, lưu giữ.

Điểm tập kết, trạm trung chuyển chất thải rắn sinh hoạt

Điểm tập kết, trạm trung chuyển chất thải rắn sinh hoạt theo quy định tại Điều 6 phả đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật về bảo vệ môi trường quy định tại điểm a, b khoản 1 Điều 26 Thông tư số 02/2022/TT-BTNMT (yêu cầu kỹ thuật đối với điểm tập kết); khoản 2 Điều 26 Thông tư số 02/2022/TT-BTNMT (yêu cầu kỹ thuật đối với trạm trung chuyển).

Bố trí thiết bị lưu chứa chất thải rắn sinh hoạt nguy hại (có vỏ cứng với kích cỡ lớn như bồn, bể, công ten nơ hoặc thiết bị tương tự khác) đáp ứng yêu cầu kỹ thuật; đảm bảo lưu chứa an toàn chất thải, có gia cố hoặc thiết kế đặc biệt tại điểm tiếp nối và vị trí xếp, dỡ hoặc nạp, xả chất thải để tránh rò rỉ; kết cấu cứng chịu được va chạm, không hư hỏng, biến dạng, rách vỡ bởi trọng lượng chất thải trong quá trình sử dụng; có dấu hiệu cảnh báo theo quy định.

Chủ dự án đầu tư, chủ sở hữu, ban quản lý khu đô thị mới, khu dân cư tập trung phải bố trí điểm tập kết chất thải rắn sinh hoạt phù hợp trong quá trình thiết kế, xây dựng và vận hành để thu gom, lưu giữ chất thải rắn sinh hoạt tại khu đô thị mới, khu dân cư.

Chuyển giao chất thải rắn sinh hoạt

Tại khu vực đô thị, đơn vị thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt đến thu gom tại trụ sở, nhà của các cơ quan, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân. Tại khu vực nông thôn, thời gian chuyển giao chất thải rắn sinh hoạt cho cơ sở thực hiện dịch vụ thu gom, vận chuyển hoặc đưa chất thải đến thùng lưu giữ tạm thời do UBND xã xác định sau khi thống nhất với cộng đồng dân cư, đại diện khu dân cư và cơ sở thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt.

Khu vực để sẵn bao bì, thiết bị lưu chứa chất thải rắn sinh hoạt trước nhà phải gọn gàng, đảm bảo an toàn vệ sinh môi trường, mỹ quan, không ảnh hưởng đến giao thông khu vực.

UBND cấp huyện chủ trì, phối hợp UBND cấp xã, đơn vị thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt xác định vị trí, thời gian tập kết cho từng khu, cụm dân cư; bố trí các điểm tập kết, trạm trung chuyển đáp ứng yêu cầu kỹ thuật về bảo vệ môi trường theo quy định tại điểm a, điểm b khoản 1 Điều này với quy mô tiếp nhận chất thải rắn sinh hoạt phù hợp, bảo đảm an toàn giao thông, hạn chế tối đa hoạt động vào giờ cao điểm. Chỉ đạo UBND cấp xã bố trí ít nhất một điểm tập kết, trạm trung chuyển để tiếp nhận và phân loại các loại chất thải rắn sinh hoạt cồng kềnh phát sinh trên địa bàn.

Trường hợp cá nhân, hộ gia đình, chủ nguồn thải không có điều kiện chuyển giao chất thải rắn sinh hoạt cho đơn vị thu gom chất thải rắn sinh hoạt theo đúng thời gian quy định hoặc tại khu vực mà phương tiện thu gom của đơn vị thu gom không thể tiếp cận thì UBND cấp xã xác định vị trí đặt thùng lưu chứa có dung tích phù hợp thu gom tập trung, vận chuyển chất thải của các cá nhân, hộ gia đình, chủ nguồn thải này đến khu xử lý chất thải.

Tần suất thu gom

Đối với khu vực đô thị, trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp, tần suất thu gom tối thiểu là một lần/ngày.

Đối với khu vực nông thôn, tùy vào đặc điểm dân cư từng khu vực, điều kiện cung ứng dịch vụ thực tế, UBND cấp huyện chỉ đạo UBND xã chủ trì, phối hợp với cộng đồng dân cư, đại diện khu dân cư và đơn vị cung ứng dịch vụ xác định tần suất thu gom cho phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương.

Thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt

Tại Điều 7 quy định, đơn vị thu gom, vận chuyển có trách nhiệm chuẩn bị các điều kiện về nhân lực, phương tiện phù hợp tổ chức thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt đã được phân loại; hạn chế vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt trong giờ cao điểm (trừ trường hợp đột xuất theo yêu cầu của cơ quan chức năng hoặc chính quyền địa phương); không tập kết xe gom, xe vận chuyển tại các địa điểm dễ gây ùn tắc giao thông.

Chuyển giao, vận chuyển, điểm tập kết chất thải rắn cồng kềnh

Điều 8 quy định: Chủ nguồn thải có thể tự vận chuyển hoặc tự thỏa thuận với chủ thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt để yêu cầu dịch vụ thu gom, vận chuyển chất thải rắn cồng kềnh đến nơi tiếp nhận. Nơi tiếp nhận là điểm tập kết, trạm trung chuyển chất thải rắn sinh hoạt hoặc điểm tiếp nhận chất thải rắn cồng kềnh do UBND cấp huyện xác định và công bố.

Chất thải rắn cồng kềnh được vận chuyển, xử lý như chất thải rắn sinh hoạt. Công tác thu gom, vận chuyển chất thải rắn cồng kềnh từ điểm tiếp nhận chất thải rắn cồng kềnh đến cơ sở xử lý chất thải do chủ đơn vị thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt phối hợp với UBND cấp huyện xác định.

Xử lý chất thải rắn sinh hoạt

Theo Điều 9, khuyến khích hộ gia đình, cá nhân ở nông thôn tận dụng tối đa chất thải thực phẩm để làm phân bón hoặc chất cải tạo đất trồng trọt, làm thức ăn chăn nuôi.

Khuyến khích cơ quan, đơn vị, cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ, chủ đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung, cụm công nghiệp có phát sinh chất thải rắn sinh hoạt với khối lượng dưới 300kg/ngày sử dụng chất thải thực phẩm để làm phân bón hoặc chất cải tạo đất trồng trọt cho cây xanh trong khuôn viên của cơ quan, đơn vị, đảm bảo vệ sinh môi trường.

Khuyến khích việc lựa chọn đầu tư xây dựng khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt tập trung quy mô cấp huyện, cụm huyện; áp dụng công nghệ xử lý tiên tiến, hiện đại trong nước và thế giới, ưu tiên lựa chọn công nghệ xử lý có thu hồi năng lượng và thành phần có ích trong chất thải rắn sinh hoạt nhằm giảm tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt được xử lý bằng phương pháp chôn lấp trực tiếp, đáp ứng mục tiêu về quản lý tổng hợp chất thải rắn do Chính phủ quy định…

******

Để Quy định về quản lý chất thải rắn trên địa bàn tỉnh được triển khai đồng bộ, thiết thực, hiệu quả, Sở Tài nguyên và Môi trường vừa có Công văn đề nghị các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh, UBND các huyện, thành phố thực hiện tuyên truyền việc giảm thiểu chất thải nhựa, hạn chế sử dụng bao bì nhựa khó phân huỷ sinh học và sản phẩm nhựa sử dụng một lần. Tuyên truyền công chức, viên chức, người lao động trong đơn vị thực hiện nghiêm túc việc phân loại, thu gom chất thải rắn sinh hoạt tại hộ gia đình, cá nhân.

UBND xã, phường, thị trấn tuyên truyền, vận động người dân, tổ chức trên địa bàn thực hiện phân loại tại hộ gia đình, cá nhân đối với chất thải rắn sinh hoạt thống nhất, phù hợp với điều kiện thu gom, vận chuyển, xử lý các chất thải rắn của đơn vị được lựa chọn thực hiện tại địa phương (cấp huyện hoặc khu vực). Khảo sát, lựa chọn và xây dựng các điểm tập kết, trạm trung chuyển chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn. Bố trí ít nhất một điểm tập kết trên địa bàn tiếp nhận để lưu giữ chất thải rắn xây dựng phát sinh từ các hộ gia đình, cá nhân, tổ chức tại địa phương. Kiểm tra, đôn đốc việc tuân thủ quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường trong việc thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt, xử lý hành vi vi phạm pháp luật về quản lý chất thải rắn sinh hoạt theo thẩm quyền.

UBND các huyện, thành phố chủ động triển khai, hướng dẫn và tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện phân loại tại nguồn đối với chất thải rắn sinh hoạt thống nhất, phù hợp với điều kiện thu gom, vận chuyển, xử lý các chất thải rắn trên địa bàn. Chỉ đạo UBND cấp xã lựa chọn và xây dựng các điểm tập kết, trạm trung chuyển chất thải rắn sinh hoạt; điểm tập kết, tiếp nhận để lưu giữ chất thải rắn xây dựng phát sinh từ các hộ gia đình, cá nhân, tổ chức phù hợp. Chỉ đạo xây dựng tuyến thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn phù hợp tình hình thực tế, đảm bảo tối ưu về cự ly vận chuyển và tình hình giao thông tại khu vực. Lựa chọn đơn vị thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn đảm bảo năng lực thực hiện; bố trí các thiết bị lưu chứa, thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt của hộ gia đình, cá nhân để thu gom, phân loại theo quy định…/.