Các đại biểu dự buổi làm việc

Theo báo cáo của Tòa án nhân dân tỉnh tại buổi làm việc, việc xét xử các vụ án có bị cáo là người chưa thành niên được thực hiện theo đúng quy định. Từ ngày 1/10/2020 đến hết ngày 30/9/2023, tổng số vụ án/số bị cáo đã thụ lý là 39 vụ/46 bị cáo, đã giải quyết 39/46 vụ án; không có bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật bị kháng nghị để xét lại theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm. Tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa là 3,5 vụ/36 vụ, chiếm tỷ lệ 9,7%. Số người phạm tội bị áp dụng hình phạt cải tạo không giam giữ là 8 bị cáo; phạt tù nhưng cho hưởng án treo 9 bị cáo; tù có thời hạn 27 bị cáo.

Đối với các vụ án có bị cáo, người bị hại, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án là người chưa thành niên, Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Bắc Kạn đã đảm bảo nguyên tắc tiến hành tố tụng theo quy định. Các vụ án hình sự liên quan đến người chưa thành niên được xét xử tuân thủ đúng, đầy đủ, nghiêm túc các nguyên tắc của Bộ luật Hình sự. Việc áp dụng thủ tục tố tụng có tính chất đặc thù trong xét xử các vụ án liên quan đến người chưa thành niên; các biện pháp bảo vệ người chưa thành niên là người bị hại… được Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Bắc Kạn tuân thủ đúng quy định.

Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Bắc Kạn quan tâm công tác bồi dưỡng, tập huấn kiến thức, kỹ năng cho đội ngũ thẩm phán trong xét xử, giải quyết các vụ án có người chưa thành niên phạm tội, người chưa thành niên là người bị hại, người làm chứng.

Bên cạnh đó, Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước và tổ chức xã hội, đoàn thể tham gia trợ giúp pháp lý cũng đã tích cực tham gia trợ giúp pháp lý miễn phí cho bị can, bị cáo là người dưới 18 tuổi…

Theo đánh giá tại buổi khảo sát, các cơ quan tư pháp trên địa bàn tỉnh cho rằng, Bộ luật Hình sự đã dành Chương XII (Điều 90 - Điều 106) quy định hình phạt đối với người dưới 18 tuổi phạm tội. Những quy định trên đã thể hiện chính sách hình sự nhân đạo hướng đến giáo dục, cải tạo người dưới 18 tuổi phạm tội. Tuy nhiên, pháp luật hiện hành chưa quy định với cụ thể về căn cứ quyết định hình phạt đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, điều này khiến cho Tòa án khó khăn trong việc quyết định hình phạt khi xét xử người dưới 18 tuổi phạm tội.

Tại buổi làm việc, các cơ quan tư pháp và các đơn vị liên quan đã đóng góp ý kiến đối với dự án Luật Tư pháp người chưa thành niên. Trong đó đóng góp về nội dung thẩm quyền áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng; việc tham gia tố tụng của nhân viên công tác xã hội; xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý chuyển hướng... Đại biểu cho rằng, Luật Tư pháp người chưa thành niên quy định nhiều chính sách mới về tư pháp người chưa thành niên dẫn tới việc phải sửa đổi, bổ sung một số bộ luật như: Luật Hình sự, Luật Tố tụng hình sự, Luật Thi hành án hình sự... vì vậy, đề nghị Tòa án nhân dân tối cao rà soát, đề xuất sửa đổi các quy định có liên quan để đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật...

Phát biểu kết luận buổi khảo sát, Phó Trưởng đoàn Chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Hồ Thị Kim Ngân ghi nhận việc triển khai các quy định, chấp hành pháp luật về tư pháp người chưa thành niên trên địa bàn tỉnh thời gian qua, đồng thời cho biết thêm, dự án Luật Tư pháp người chưa thành niên là dự thảo lần đầu tiên trình tại Kỳ họp Quốc hội. Dự án Luật được xây dựng nhằm hoàn thiện pháp luật tư pháp đủ nghiêm khắc nhưng cũng bảo đảm nhân văn đối với người chưa thành niên phạm tội; tăng cường giáo dục, hỗ trợ, giúp đỡ người chưa thành niên phạm tội tự sửa chữa lỗi lầm; xây dựng quy trình thủ tục tố tụng thân thiện, phù hợp với độ tuổi, tâm lý và vì lợi ích tốt nhất cho người chưa thành niên.

Đại biểu Quốc hội Hồ Thị Kim Ngân đánh giá cao việc các cơ quan tư pháp lấy ý kiến đóng góp tại đơn vị và tại buổi làm việc hôm nay. Các ý kiến sẽ được Đoàn ĐBQH tỉnh tổng hợp để chuyển đến cơ quan có thẩm quyền trong quá trình xây dựng Luật./.