Măc dù thời gian qua, ngành chức năng và các địa phương đã có nhiều nỗ lực trong công tác phòng chống ma túy, số người nghiện ma túy có giảm song vẫn chiếm tỷ lệ cao. Theo thống kê, tính đến tháng 8/2024, toàn tỉnh có 941 người nghiện, chiếm khoảng 0,29% dân số toàn tỉnh, cao hơn so với tỷ lệ bình quân cả nước khoảng 0,13%. Tình hình tội phạm về ma tuý có xu hướng tăng qua các năm; từ ngày 15/12/2019 đến ngày 14/6/2024, lực lượng Công an đã phát hiện, xử lý 822 vụ, 952 đối tượng phạm tội về ma tuý, thu giữ hơn 43kg heroine, 199g ma tuý tổng hợp, 1,4 kg thuốc phiện, xử phạt vi phạm hành chính 308 vụ, 354 trường hợp với số tiền 379,5 triệu đồng.

Cơ sở Cai nghiện ma túy của tỉnh chưa đảm bảo về cơ sở vật chất, kỹ thuật theo quy định

Hiện nay, công tác cai nghiện ma tuý và quản lý sau cai nghiện ma tuý trên địa bàn tỉnh còn gặp nhiều khó khăn do cơ sở vật chất, kỹ thuật của Cơ sở Cai nghiện ma tuý tỉnh chưa đảm bảo theo đúng quy định, thường xuyên vượt công suất thiết kế (150 học viên) làm hạn chế khả năng tiếp nhận học viên vào cai nghiện theo nhu cầu của các địa phương. Bên cạnh đó, công tác cai nghiện tại gia đình, cộng đồng chưa được triển khai thực hiện; công tác quản lý, tư vấn, dạy nghề, tạo công ăn việc làm, hỗ trợ vay vốn cho người sau cai nghiện chưa được quan tâm đúng mức, dẫn đến tỷ lệ tái nghiện cao (hơn 60%).

Để nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác phòng, chống ma tuý, làm giảm bền vững, hiệu quả “nguồn cầu” ma tuý - một trong ba mục tiêu của Chương trình phòng, chống ma tuý giai đoạn 2021 - 2025, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đăng Bình - Trưởng Ban Chỉ đạo 138 tỉnh vừa ký ban hành Kế hoạch tăng cường các giải pháp giảm người nghiện ma tuý trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn.

Kế hoạch đề ra mục tiêu kết hợp chặt chẽ giữa phòng và chống, giữa giảm cung, giảm cầu và giảm tác hại của ma tuý; nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện, điều trị nghiện và quản lý sau cai, kiềm chế, tiến tới kéo giảm người nghiện làm giảm “nguồn cầu” về ma tuý; quản lý chặt chẽ người nghiện ma tuý ngoài cộng đồng, người sử dụng trái phép chất ma tuý không để phát sinh tình hình phức tạp góp phần xây dựng môi trường xã hội an toàn, lành mạnh, phục vụ có hiệu quả nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Mục tiêu cụ thể, 100% xã, phường, thị trấn, trường học, cơ quan, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh được tuyên truyền, phổ biến, giáo dục các kiến thức về phòng, chống ma tuý với hình thức và nội dung phù hợp; tổ chức tập huấn cho 100% cán bộ làm công tác phòng, chống ma tuý tại xã, phường, thị trấn.

100% người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma tuý đã được phát hiện có hồ sơ và thường xuyên thực hiện các biện pháp quản lý theo quy định.

Từng bước kéo giảm số người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma tuý trên địa bàn tỉnh; hạn chế phát sinh người nghiện mới; tỷ lệ người nghiện năm sau giảm từ 10% trở lên so với năm trước.

Tăng cường công tác phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và tệ nạn ma tuý; phấn đấu số vụ phạm tội về ma tuý được phát hiện, xử lý năm sau cao hơn 5% so với năm trước; số điểm phức tạp về ma tuý năm sau giảm hơn năm trước; không để phát sinh, hình thành điểm, tụ điểm phức tạp về ma tuý mới gây bức xúc trong Nhân dân.

Nâng tỷ lệ người nghiện ngoài cộng đồng tham gia chương trình điều trị nghiện, cai nghiện ma tuý mỗi năm tăng 5%.

100% người quản lý sau cai được tư vấn, giúp đỡ, hỗ trợ dạy nghề, tạo việc làm, vay vốn sản xuất kinh doanh, ổn định cuộc sống.

Phấn đấu mỗi năm giảm 5% tỷ lệ tái nghiện.

Giữ vững số xã không có tệ nạn ma túy, phấn đấu mỗi năm 1 địa bàn cấp huyện giảm từ 1 địa bàn cấp xã có tệ nạn ma tuý trở lên so với năm trước...

8 giải pháp trọng tâm

(1) Tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị, phát huy vai trò của các cơ quan, ban ngành, đoàn thể và Nhân dân trong công tác phòng, chống ma túy. Nâng cao nhận thức của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, tổ chức, chính quyền địa phương về vai trò, trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện quyết liệt các nhiệm vụ công tác phòng, chống ma tuý; gắn trách nhiệm của người đứng đầu với tình hình tội phạm và tệ nạn ma tuý xảy ra trên lĩnh vực, địa bàn phụ trách, lấy hiệu quả công tác phòng, chống ma tuý là một chỉ tiêu đánh giá, xếp loại thi đua cơ quan, tổ chức hằng năm. Cán bộ, đảng viên phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu, tích cực tuyên truyền, vận động gia đình, người thân và Nhân dân nơi cư trú thực hiện tốt các quy định của pháp luật về phòng, chống ma tuý.

(2) Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về phòng, chống ma tuý, đa dạng các hình thức tuyên truyền, nhất là tuyên truyền trên không gian mạng... để Nhân dân nâng cao nhận thức và chủ động phòng ngừa. Phát huy vai trò của gia đình trong phòng ngừa tệ nạn ma tuý, mỗi gia đình phải thường xuyên quan tâm, tuyên truyền, giáo dục thành viên trong gia đình, người thân về tác hại của ma tuý, chủ động phát hiện, ngăn chặn và cung cấp thông tin cho lực lượng chức năng khi thành viên trong gia đình sử dụng trái phép chất ma tuý, nghiện ma tuý, vi phạm pháp luật về phòng, chống ma tuý, hỗ trợ hoạt động cai nghiện ma tuý, giúp đỡ người sau cai nghiện ma tuý tái hoà nhập cộng đồng. Xây dựng, duy trì, nhân rộng các mô hình, điển hình về phòng, chống ma tuý phù hợp với điều kiện của từng địa phương, gắn với các mô hình, câu lạc bộ phòng, chống tội phạm đang hoạt động hiệu quả. Kịp thời biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong phòng, chống ma tuý; có chính sách hỗ trợ, động viên thỏa đáng đối với tập thể, cá nhân bị thương hoặc bị thiệt hại về tài sản khi tham gia đấu tranh phòng, chống ma tuý. Kết hợp chặt chẽ giữa công tác phòng, chống ma tuý với công tác xây dựng Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”.

(3) Nâng cao hiệu quả công tác quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma tuý nhằm phòng ngừa tội phạm, vi phạm pháp luật và không để phát sinh các tệ nạn xã hội khác.

(4) Tập trung đấu tranh, ngăn chặn có hiệu quả tình trạng vận chuyển, mua bán trái phép chất ma tuý vào địa bàn tỉnh; triệt phá, bóc gỡ triệt để các đường dây, không để Bắc Kạn trở thành địa bàn trung chuyển ma tuý hoặc địa bàn phức tạp về ma tuý. Nâng cao chất lượng công tác điều tra, truy tố, xét xử tội phạm về ma tuý, bảo đảm chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật.

(5) Nâng cao hiệu quả hoạt động của Tổ công tác liên ngành về kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma tuý. Kịp thời phát hiện, triệt xoá diện tích trồng cây có chứa chất ma tuý và có giải pháp ổn định đời sống Nhân dân nhằm hạn chế việc tái trồng cây có chứa chất ma tuý.

(6) Nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện ma tuý và quản lý sau cai, hiệu quả hoạt động của các cơ sở điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế methadone; thường xuyên tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ làm công tác cai nghiện ma tuý. Bảo đảm điều kiện về cơ sở vật chất phục vụ công tác cai nghiện ma tuý.

(7) Củng cố, giữ vững số xã không có tệ nạn ma tuý, phấn đấu giảm dần số xã, phường, thị trấn có tệ nạn ma tuý, tiến tới xây dựng địa bàn cấp xã sạch ma tuý.

(8) Ưu tiên đầu tư nguồn lực, trang thiết bị chuyên dụng, nâng cao năng lực cho lực lượng chuyên trách phòng, chống ma tuý từ tỉnh đến cơ sở. Đẩy mạnh xã hội hoá, khuyến khích các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân tham gia và đóng góp cho công tác phòng, chống ma tuý./.