Khai thác hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do giúp các doanh nghiệp Bắc Kạn thuận lợi trong kinh doanh và xuất khẩu hàng hóa (Ảnh: Sản phẩm hoa quả chế biến xuất khẩu của Công ty Misaki, Khu công nghiệp Thanh Bình)

Cấp ủy, chính quyền các cấp trên địa bàn tỉnh đã đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến về nội dung hội nhập quốc tế cho cán bộ, công chức, viên chức, các doanh nghiệp, người lao động và Nhân dân trên địa bàn tỉnh thông qua nhiều hình thức phù hợp với điều kiện thực tế. Các cơ quan thông tấn, báo chí trên địa bàn tỉnh đã phối hợp với các sở, ngành tăng cường tuyên truyền về các hoạt động hội nhập kinh tế quốc tế. Tăng cường tuyên truyền, phổ biến cam kết trong các Hiệp định thương mại tự do (FTA) trên website của các sở, ngành, địa phương; xây dựng kế hoạch và tổ chức lớp tập huấn Hội nhập kinh tế quốc tế cho lãnh đạo và công chức, viên chức các sở, ban, ngành, đoàn thể, UBND các huyện, thành phố và các doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất kinh doanh trên địa bàn tỉnh. Các Hiệp định tự do thương mại thế hệ mới được tuyên truyền chủ yếu gồm: Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP); Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam - EU (EVFTA); Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP); Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Vương quốc Anh (UKVFTA); về phòng vệ thương mại và các cam kết cụ thể có liên quan trong các FTA, CPTPP, EVFTA…

Cơ quan chuyên môn cũng đã hướng dẫn các doanh nghiệp sử dụng các công cụ phòng vệ thương mại hợp lý để bảo vệ sản xuất trong nước; phổ biến chính sách, quy định về xuất xứ, phòng chống gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp nhằm lẩn tránh các biện pháp phòng vệ thương mại..., từ đó giúp việc triển khai công tác Hội nhập kinh tế quốc tế đạt hiệu quả hơn.

UBND tỉnh thường xuyên chỉ đạo các sở, ban, ngành chủ động xây dựng chương trình, dự án, đề án nhằm hỗ trợ và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, của sản phẩm, từng bước đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế, trong đó chú trọng hỗ trợ doanh nghiệp về thủ tục thành lập doanh nghiệp, thu hút đầu tư; đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại; hỗ trợ quảng bá tiêu thụ sản phẩm.

Công tác liên quan đến phòng vệ thương mại, áp dụng các biện pháp kỹ thuật phù hợp với cam kết quốc tế để hỗ trợ cho sự phát triển của các doanh nghiệp và bảo vệ người tiêu dùng được quan tâm  thực hiện thông qua việc triển khai thực hiện có hiệu quả Quyết định số 1659/QĐ-TTg ngày 2/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Nâng cao năng lực về phòng vệ thương mại trong bối cảnh tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới”.

Công tác liên quan đến các biện pháp, cơ chế khuyến khích, định hướng các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài được tập trung triển khai. Bắc Kạn tiếp tục củng cố, tăng cường mối quan hệ hợp tác đã có với các tổ chức tài chính quốc tế, các tổ chức phi Chính phủ nước ngoài, các Đại sứ quán, cơ quan đại diện của Chính phủ các nước đang tài trợ cho tỉnh, như: Quỹ Phát triển nông nghiệp quốc tế (IFAD); Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB); Ngân hàng Thế giới (WB); Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA); Cơ quan hợp tác phát triển Luxembourg; Cơ quan Phát triển Pháp (AFD); Tổ chức ChildFund Australia tại Việt Nam, Apheda..

Tỉnh cũng quản lý, theo dõi theo quy định các dự án có vốn đầu tư nước ngoài và chương trình, dự án do các tổ chức quốc tế, Chính phủ các nước, các tổ chức phi Chính phủ nước ngoài tài trợ. Trong đó, năm 2021 đã thực hiện quản lý, theo dõi 8 chương trình, dự án ODA đang triển khai thực hiện; 16 khoản viện trợ phi Chính phủ nước ngoài được triển khai trên địa bàn tỉnh; 4 dự án có vốn đầu tư nước ngoài đang hoạt động. Năm 2022, UBND tỉnh phê duyệt một khoản viện trợ phi Chính phủ nước ngoài với tổng vốn cam kết là 16.120 USD của Nhà tài trợ The Free Wheelchair Mission (Mỹ). Mặc dù chịu ảnh hưởng của dịch bệnh Covid - 19 nhưng nhìn chung, các chương trình, dự án ODA và các khoản viện trợ phi Chính phủ nước ngoài được triển khai tốt, cơ bản đáp ứng tiến độ đề ra. Các dự án có vốn đầu tư nước ngoài vẫn duy trì hoạt động sản xuất và xuất, nhập khẩu.

Bắc Kạn cũng đẩy mạnh công tác phối hợp với các bộ, ngành liên quan cung cấp thông tin kêu gọi xúc tiến đầu tư các nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, nguồn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và nguồn phi Chính phủ nước ngoài tài trợ vào tỉnh. Đồng thời bố trí đầy đủ, kịp thời vốn đối ứng cho các dự án sử dụng nguồn ODA đang triển khai trên địa bàn tỉnh; phối hợp với các bộ, ngành Trung ương có liên quan và các tỉnh tham gia dự án triển khai có hiệu quả, đảm bảo tiến độ các chương trình, dự án lớn đang triển khai như: Dự án “Hạ tầng cơ bản cho phát triển toàn diện các tỉnh Đông Bắc” vay vốn ADB; Dự án “Hỗ trợ kinh doanh cho nông hộ” vay vốn IFAD; Dự án “Chương trình đô thị miền núi phía Bắc”; Dự án “Đầu tư xây dựng và phát triển hệ thống cung ứng dịch vụ y tế tuyến cơ sở” vay vốn WB...

Các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đã dần thích nghi với các cam kết của FTA, thúc đẩy tiến trình hội nhập quốc tế. Nếu như trước đây, xuất khẩu của Bắc Kạn đạt kết quả rất khiêm tốn thì đến nay, nhiều mặt hàng đã đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt, vươn ra thị trường quốc tế.

Trong năm 2021, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 34,2 triệu USD, đạt 342% kế hoạch và tăng 168% so với cùng kỳ năm 2020. 10 tháng năm 2022, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 30,551 triệu USD (trong đó xuất khẩu đạt 19,484 triệu USD, nhập khẩu đạt 11,067 triệu USD), đạt 122,2% kế hoạch năm, tăng 69,33% so với cùng kỳ năm trước. Mặt hàng xuất khẩu chủ yếu là đũa gỗ, gỗ dán ép, kim loại chì thỏi thô, hoa quả chế biến, kẽm sunfat... Mặt hàng nhập khẩu chủ yếu là vener nguyên liệu, máy móc thiết bị...

Việc tiếp tục khai thác hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do FTA là một trong những yếu tố quan trọng góp phần tiếp sức cho kinh tế phục hồi sau đại dịch - đây được xác định là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong thời gian tiếp theo, tập trung tận dụng các cơ hội của những FTA quan trọng; đẩy mạnh việc đa dạng hóa thị trường và mặt hàng xuất khẩu, tích cực hội nhập kinh tế quốc tế./.