Đoàn giám sát của HĐND tỉnh kiểm tra việc bảo quản trang thiết bị trường học
tại Trường THCS Huyền Tụng, thành phố Bắc Kạn

Lựa chọn vấn đề giám sát được cử tri, dư luận quan tâm

Trên cơ sở đề xuất của Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, của Tổ đại biểu HĐND tỉnh và từ những vấn đề bức xúc được cử tri, dư luận xã hội quan tâm và những nội dung, lĩnh vực trong công tác quản lý nhà nước còn nhiều hạn chế, các Ban của HĐND tỉnh đã chủ động đề xuất nội dung phù hợp với thực tế để Thường trực HĐND tỉnh ban hành kế hoạch giám sát hằng năm hoặc giai đoạn.

Đối với hoạt động giám sát báo cáo của các cơ quan liên quan, HĐND tỉnh đã dành nhiều thời gian nghiên cứu, thảo luận các báo cáo theo quy định, tập trung vào các vấn đề trọng tâm. Hằng năm, tại hai kỳ họp thường lệ, HĐND tỉnh đã tiến hành xem xét các báo cáo công tác 6 tháng và cả năm của Thường trực HĐND, UBND, Tòa án nhân dân, Viện Kiểm sát nhân dân, Cục Thi hành án dân sự tỉnh. Cùng với đó là xem xét các báo cáo của UBND tỉnh về: Tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; thực hiện ngân sách nhà nước, quyết toán ngân sách nhà nước của địa phương; công tác phòng, chống tham nhũng; công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; việc giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiến nghị của cử tri. Các báo cáo đều được Thường trực HĐND tỉnh giao các Ban HĐND tỉnh thẩm tra theo lĩnh vực hoạt động của từng Ban, làm cơ sở để các đại biểu HĐND tỉnh nghiên cứu. Qua xem xét các báo cáo, HĐND tỉnh đã thảo luận, đưa vào nghị quyết kết quả kỳ họp những kết quả đạt được, chỉ ra những hạn chế và đưa ra giải pháp nhằm hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu đã được đề ra.

Một trong những nội dung quan trọng tại kỳ họp là hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn. Nội dung được lựa chọn chất vấn trực tiếp tại kỳ họp là những vấn đề được cử tri quan tâm, kiến nghị nhiều lần, những vấn đề hạn chế phát hiện qua giám sát, khảo sát của Thường trực, các Ban, Tổ đại biểu HĐND tỉnh. Phiên chất vấn diễn ra công khai, dân chủ, sôi nổi, thẳng thắn. Các đại biểu HĐND tỉnh nêu câu hỏi ngắn gọn, rõ ràng, đi thẳng vào vấn đề chất vấn. Các cơ quan được chất vấn đã trả lời đúng trọng tâm, tập trung vào những vấn đề đại biểu quan tâm và đưa ra những giải pháp thực hiện cụ thể. Kết thúc mỗi phiên chất vấn, Chủ tọa kỳ họp kết luận từng nội dung, đồng thời đề nghị Thủ trưởng các cơ quan báo cáo kết quả trả lời chất vấn theo quy định; giao các Ban HĐND tỉnh, đại biểu HĐND tỉnh theo dõi, giám sát các nội dung sau chất vấn nhằm bảo đảm hiệu lực, hiệu quả chất vấn.

Tại Kỳ họp thứ 21 vừa qua, HĐND tỉnh đã thực hiện chất vấn đối với Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh và Giám đốc các Sở: Kế hoạch và Đầu tư, Khoa học và Công nghệ, Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Nhiều vấn đề được đại biểu chất vấn như về tốc độ tăng trưởng; giải ngân các nguồn vốn; việc đặt hàng các nhiệm vụ khoa học và công nghệ, nhân rộng các đề tài, dự án khoa học; về giải pháp để đạt mục tiêu về phát triển du lịch tỉnh Bắc Kạn giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030; nâng cao số hộ dân được sử dụng điện lưới Quốc gia; quản lý giống cây nông nghiệp; việc đấu thầu mua sắm vật tư hóa chất y tế, sửa chữa trang thiết bị y tế…

Chủ tịch HĐND tỉnh Phương Thị Thanh ghi nhận các thành viên UBND tỉnh, Giám đốc các sở, ngành nắm chắc vấn đề, cơ bản đã trả lời thẳng thắn, giải trình nghiêm túc, trách nhiệm và đề ra giải pháp khắc phục. HĐND tỉnh đánh giá cao sự nghiêm túc, cầu thị, tinh thần trách nhiệm của các thành viên UBND tỉnh, Thủ trưởng các sở, ngành trong việc trả lời chất vấn và tiếp thu ý kiến của đại biểu HĐND tỉnh. Chủ tịch HĐND tỉnh đề nghị UBND tỉnh, Thủ trưởng các sở, ngành tiếp tục khắc phục các tồn tại, hạn chế thực hiện thắng lợi, mục tiêu nhiệm vụ năm 2024.

Giám sát chuyên đề trọng tâm, trọng điểm

Với cách làm đổi mới, thiết thực và hiệu quả, hoạt động giám sát chuyên đề của HĐND tỉnh ngày càng được nâng cao; chất lượng nội dung giám sát có trọng tâm, trọng điểm và đi vào chiều sâu, qua đó đóng góp tích cực trong giải quyết các vấn đề bức xúc ở địa phương, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, ổn định an ninh, chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở địa phương, tạo được niềm tin của cử tri và Nhân dân đối với cơ quan dân cử.

Mỗi năm, HĐND tỉnh giám sát từ 2 đến 3 chuyên đề. Nội dung giám sát tập trung vào các lĩnh vực trọng yếu, nổi cộm, bức xúc trong dư luận xã hội được cử tri quan tâm. Điển hình như năm 2023, qua giám sát việc thi hành pháp luật về quản lý đất công gắn với tài sản công trên địa bàn tỉnh cho thấy, UBND tỉnh đã quan tâm chỉ đạo thực hiện công tác quản lý đất công, góp phần thực hiện tốt công tác quản lý đất đai trên địa bàn. Qua giám sát, HĐND tỉnh cũng chỉ ra những mặt tồn tại, từ đó kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo thực hiện tốt hơn công tác quản lý đất công gắn với tài sản công trên địa bàn.

Cũng qua giám sát tình hình thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh, Ban Dân tộc HĐND tỉnh đã phát hiện một số bất cập về quy định trong thực hiện Chương trình. Thực hiện kiến nghị của Ban Dân tộc, UBND tỉnh đã chỉ đạo rà soát, trình HĐND tỉnh điều chỉnh một số nội dung Nghị quyết quy định về nguyên tắc, tiêu chí định mức phân bổ vốn ngân sách nhà nước thực hiện Chương trình đối với Tiểu dự án 2 thuộc Dự án 3 (nội dung thực hiện dự án hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, dự án hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng)…

Năm 2024, HĐND tỉnh thực hiện giám sát chuyên đề về tình hình thực hiện các quy định về lựa chọn sách giáo khoa trong cơ sở giáo dục phổ thông và mua sắm thiết bị trường học cho giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông từ năm 2020 đến nay. Trên cơ sở kết quả giám sát trực tiếp tại UBND huyện, thành phố và 36 trường học trên địa bàn tỉnh, HĐND tỉnh đánh giá cao kết quả đạt được thời gian qua trong công tác giáo dục và đào tạo của các địa phương. Bên cạnh đó, HĐND tỉnh đề nghị UBND tỉnh quan tâm thực hiện kiến nghị của các nhà trường trên địa bàn trong việc xây dựng cơ sở vật chất; về việc phân bổ, sử dụng kinh phí đã được giao; quan tâm chỉ đạo công tác tập huấn nghiệp vụ mua sắm và nghiệp vụ đấu thầu cho các nhà trường; tăng cường công tác hướng dẫn quản lý, sử dụng thiết bị để phát huy hiệu quả công tác giảng dạy…

Để các cuộc giám sát chuyên đề đạt hiệu quả, bên cạnh lựa chọn nội dung phù hợp và làm tốt công tác chuẩn bị, thực hiện nghiêm quy trình, thủ tục giám sát, Thường trực HĐND tỉnh, các Ban HĐND tỉnh đổi mới phương pháp, cách thức tiến hành giám sát theo hướng linh hoạt, nâng cao tính công khai, minh bạch. Trước mỗi cuộc giám sát, trên cơ sở xem xét báo cáo của các cơ quan, các đoàn giám sát sẽ lựa chọn cơ quan, địa phương và báo cáo Thường trực HĐND tỉnh xem xét, quyết định trước khi tổ chức giám sát trực tiếp tại cơ quan, địa phương, cơ sở.

Các đợt giám sát không dàn trải mà tập trung tới những nơi có vấn đề cần xem xét, hoặc nơi tiêu biểu; tiếp cận theo nhiều khía cạnh khác nhau để thu thập thông tin minh chứng, nhận diện, phân tích rõ kết quả đạt được, những hạn chế còn tồn tại, chú trọng đến việc sử dụng các kết quả, kết luận thanh tra, kiểm tra, kiểm toán đã thực hiện. Đặc biệt, HĐND tỉnh còn phối hợp với Ủy ban MTTQ cấp tỉnh, cấp huyện thông qua hoạt động giám sát, phản biện xã hội, tổng hợp thông tin về tâm tư, nguyện vọng của cử tri, Nhân dân để đảm bảo tính khách quan…

Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và quá trình giám sát có trọng tâm, trọng điểm, thông tin được thu thập và phân tích đầy đủ, sâu sắc, các cuộc giám sát chuyên đề của HĐND tỉnh ngày càng đi vào thực chất, hiệu quả. Không chỉ giám sát việc thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, nghị quyết của HĐND tỉnh mà thông qua giám sát còn góp phần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện chính sách.

Qua các cuộc giám sát cũng đã cung cấp thêm nhiều thông tin giúp Thường trực HĐND, các Ban HĐND tỉnh thẩm tra các báo cáo, chương trình, đề án, dự thảo nghị quyết, cung cấp thông tin hữu ích cho đại biểu HĐND trong quá trình thảo luận, quyết định những vấn đề quan trọng của địa phương cũng như chất vấn, tái chất vấn và giám sát tại kỳ họp HĐND. Các kiến nghị qua giám sát được UBND tỉnh chỉ đạo các ngành, địa phương tập trung giải quyết, góp phần kịp thời tháo gỡ khó khăn của tỉnh và các địa phương, đồng thời thấy rõ trách nhiệm, tính chủ động, nghiêm túc trong việc triển khai thực hiện nghị quyết của HĐND tỉnh./.