Chia sẻ về quá trình thành lập HTX Nhung Lũy, chị Đinh Tuyết Nhung - Giám đốc HTX cho biết: HTX Nhung Lũy ban đầu là một tổ hợp tác sản xuất bí xanh thơm, chăn nuôi lợn, gà, trồng lúa, trồng rừng với 10 thành viên, trong đó có 07 hộ nghèo. Các thành viên trong tổ còn lúng túng trong việc phát triển kinh tế và giảm nghèo, sản phẩm làm ra tiêu thụ còn nhiều khó khăn và giá trị chưa cao, thu nhập chưa ổn định. Sau khi được tham dự buổi tuyên truyền về mô hình kinh tế tập thể do đoàn thanh niên phối hợp với huyện Ba Bể tổ chức, chúng tôi nhận thấy, khi liên kết các hộ dân sản xuất tập trung là hướng đi đúng để phát triển kinh tế ở nông thôn, giúp cho các thành viên làm ra sản phẩm có thương hiệu bán ra thị trường với số lượng lớn hơn và gia tăng giá trị cao hơn. Tại địa phương, có những sản phẩm truyền thống nhưng chủ yếu làm ra để tiêu dùng như: Sản phẩm lạp sườn, thịt lợn treo gác bếp, quả mác mật sấy khô, quả bí xanh thơm và khi tiêu dùng không hết mới đem đi bán. Qua tuyên truyền, hướng dẫn thực hiện Chương trình OCOP, chúng tôi nhận thấy những sản phẩm đó có thể phát triển trở thành hàng hóa. Do vậy từ giữa năm 2018, các thành viên đã thống nhất thành lập HTX và đăng ký các sản phẩm trên để tham gia Chương trình OCOP.

Hiện nay, HTX đã có 19 thành viên chính thức với nhiều hoạt động và đem lại thu nhập khoảng 04 triệu đồng/người/tháng. Ngoài ra, để sản xuất có hiệu quả cao hơn, HTX đã thành lập các tổ thành viên liên kết trồng nguyên liệu cho HTX với gần 100 hộ, trong đó có nhiều hộ nghèo được tạo việc làm, hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm và tăng thu nhập (mặt hàng bí xanh, thịt lợn, gạo nếp…).

Giám đốc HTX Nhung Lũy - Chị Đinh Tuyết Nhung đang kiểm tra
hệ thống máy móc tại xưởng sản xuất

Là một HTX nông nghiệp mới thành lập, quy mô còn nhỏ bé nhưng bước đầu, các sản phẩm của HTX Nhung Lũy đã từng bước được sản xuất theo chuỗi. Sản phẩm của HTX là các đặc sản truyền thống như: Lạp sườn gác bếp, thịt lợn treo gác bếp, gạo nếp, bí thơm Ba Bể, chè giảo cổ lam, mướp đắng rừng, mác mật khô.... Các sản phẩm được sản xuất bằng 100% nguyên liệu địa phương, được HTX ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất và chế biến nên luôn có chất lượng tốt, vệ sinh an toàn thực phẩm lại mang đậm bản sắc vùng miền. Đến nay, HTX Nhung Lũy đã có 02 sản phẩm là Lạp sườn gác bếp và Khẩu mẩy vùng cao được xếp hạng sản phẩm OCOP cấp tỉnh đạt 03 sao.

Theo chia sẻ của chị Đinh Tuyết Nhung - Giám đốc HTX, những ngày đầu đưa sản phẩm ra thị trường, HTX Nhung Lũy gặp không ít khó khăn như số lượng sản phẩm còn hạn chế, giá thành cao do sản xuất thủ công, đường xá xa xôi mà phương tiện vận chuyển chưa có, chưa biết cách quảng bá sản phẩm trên diện rộng, chưa xác định được nhóm khách hàng mục tiêu và khách hàng tiềm năng … Nhận định được những khó khăn trên đều có thể điều chỉnh được, HTX đã mạnh dạn tìm người tư vấn, hướng dẫn, tích cực tham gia các cuộc xúc tiến thương mại triển lãm, trưng bày sản phẩm trong và ngoài tỉnh...

Với sự giúp đỡ của các các cơ quan ban, ngành tỉnh, huyện và chính quyền địa phương, sự đoàn kết nỗ lực vươn lên của các thành viên, các sản phẩm đã hoàn toàn thay đổi so với trước khi thành lập mô hình kinh tế tập thể HTX về cả chất lượng và hình thức: Có bao bì, nhãn mác, các giấy chứng nhận an toàn thực phẩm, có truy xuất nguồn gốc, mã số mã vạch, đa dạng hóa sản phẩm theo nhu cầu của khách hàng ...

Khi các sản phẩm đã hoàn thiện về mặt giấy tờ pháp lý, xác định để phát triển lớn mạnh hơn thì việc tìm kiếm thị trường tiêu thụ cho các sản phẩm là việc làm hết sức cần thiết, các thành viên HTX đã họp bàn và lên kế hoạch cụ thể cho việc tìm kiếm thị trường cho các sản phẩm. Trước hết, HTX đã khai thác điều kiện thuận lợi là nằm trên trục đường du lịch hồ Ba Bể thuận tiện để giới thiệu sản phẩm, kết hợp sản xuất và tiêu thụ; đồng thời đã tạo liên kết với các tua du lịch, các nhà hàng, nhà nghỉ Homstay để quảng bá, giới thiệu và tiêu thụ sản phẩm với du khách đến du lịch tại hồ Ba Bể. Mở rộng thị trường ngoài tỉnh, các kênh bán hàng được HTX lựa chọn chính là bán hàng trên sàn thương mại điện tử, trang mạng xã hội, bán buôn bán lẻ, bán qua hệ thống chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch, nhà hàng, siêu thị mini, trạm dừng nghỉ tại các địa phương…

Đến nay, HTX đã đạt được một số kết quả nhất định, kết nối tiêu thụ sản phẩm với các chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch và đặc sản vùng miền, đưa được sản phẩm lạp sườn vào tiêu thụ tại siêu thị Bigc; ký kết ký hợp đồng và cung cấp bí xanh thơm cho hệ thống siêu thị VinMart tại Hà Nội, chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch Đồng Quê, Cầu Giấy (Hà Nội), Công ty TNHH MEVI, Công ty TNHH Thực phẩm Lương An (Hà Nội)…

Sản phẩm bí thơm thái lát của HTX Nhung Lũy trong hệ thống siêu thị VinMart ở Hà Nội

Bên cạnh những thuận lợi về du lịch để tiêu thụ sản phẩm, về nguồn nhân lực tại chỗ, điều kiện tự nhiên để phát triển các sản phẩm là đặc sản địa phương, HTX Nhung Lũy cũng gặp một số khó khăn như: Việc nâng cao chất lượng, đổi mới mẫu mã bao bì sản phẩm, hoàn thiện các thủ tục pháp lý cũng như các quy chuẩn của sản phẩm; thiếu vốn sản xuất; thiếu năng lực quản lý; thiếu công nhân được đào tạo; chưa có đầu ra cho sản phẩm số lượng lớn…

Để khắc phục những khó khăn trên, năm 2019, HTX Nhung Lũy đã tập hợp các tổ chức kinh tế để thành lập Liên hiệp HTX Nông dược và Du lịch cộng đồng Bắc Kạn, tham gia Hội doanh nhân OCOP Bắc Kạn với tôn chỉ, mục đích đưa sản phẩm của Bắc Kạn đi nhanh, vươn xa ra phạm vi ngoài tỉnh và hướng tới là xuất khẩu.

Với hướng đi đúng đắn từ liên kết sản xuất, nâng cao giá trị nông sản địa phương, HTX Nhung Lũy đang ngày càng hoạt động sản xuất có hiệu quả, góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập cho các thành viên, cho người lao động tại địa phương và giới thiệu các sản phẩm đặc sản của tỉnh với khách hàng cả nước./.