Trong năm 2023, trên địa bàn tỉnh ghi nhận 5 ổ dịch bệnh truyền nhiễm gồm 3 ổ dịch thủy đậu với 88 ca mắc; 1 ổ dịch tay chân miệng với 6 ca mắc; 1 ổ dịch sốt xuất huyết với 5 ca mắc. Tất cả các ổ dịch đều được điều tra, giám sát điều trị khỏi, không có ca tử vong. Các bệnh truyền nhiễm khác cơ bản được kiểm soát, giám sát, quản lý và xử lý kịp thời. Một số bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như cúm A/H5N1, cúm A/H7N9, cúm A/H5N6, MERS-CoV, bệnh do vi rút Zika, đậu mùa khỉ… không xảy ra trên địa bàn. Cùng với cả nước, tỉnh Bắc Kạn tiếp tục duy trì thành quả thanh toán bại liệt, loại trừ uốn ván sơ sinh và kiểm soát tốt các bệnh có vắc xin dự phòng thuộc chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia (lao, bạch hầu, ho gà, sởi, viêm não Nhật Bản, viêm gan B, Hib,…).

Tình hình dịch bệnh Covid-19 cơ bản đã ổn định, từ ngày 20/10/2023, Covid-19 đã được chuyển từ bệnh truyền nhiễm nhóm A sang bệnh truyền nhiễm nhóm B theo Quyết định số 3896/QĐ-BYT ngày 19/10/2023 của Bộ Y tế. Ngoài ra, toàn tỉnh ghi nhận 14 ca mắc nghi sởi/rubella, 73 ca mắc bệnh sốt xuất huyết, 297 ca mắc bệnh tay chân miệng. Số người bị phơi nhiễm với bệnh dại được tiêm vắc xin 1.428 người, trong đó, số người nghèo được tiêm đạt 100% (394/394 người).

Kiểm soát bệnh tật cho trẻ sơ sinh tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh

Với sự chỉ đạo quyết liệt của các cấp ủy, chính quyền và sự nỗ lực của ngành chức năng, năm 2023, trên địa bàn tỉnh không để dịch lớn xảy ra và hạn chế thấp nhất số người mắc, tử vong do các bệnh truyền nhiễm gây dịch.

Ngành Y tế nhận định, trên thế giới và khu vực, dịch bệnh luôn diễn biến phức tạp, luôn có nguy cơ bùng phát bệnh dịch, bệnh mới nổi, tái nổi, bệnh chưa rõ nguyên nhân, sự biến chủng tác nhân gây bệnh, đặc biệt là dịch bệnh Covid-19 với các biến chủng mới xuất hiện ngày càng nhiều, dịch bệnh cúm A(H7N9), MERS-CoV, đậu mùa khỉ... chưa khống chế được triệt để; một số bệnh trước đây đã được khống chế nhưng hiện gia tăng trở lại ở nhiều quốc gia trong khu vực như bệnh tay chân miệng, sốt xuất huyết, bại liệt, sởi. Các bệnh dịch chủ yếu do vi rút (Covid-19, tay chân miệng, sốt xuất huyết...) không có thuốc điều trị đặc hiệu, một số bệnh chưa có vắc xin dự phòng, các biện pháp phòng, chống dịch chủ yếu là các biện pháp không đặc hiệu, tuy đã được kiểm soát và có số mắc giảm nhưng vẫn luôn tiềm ẩn nguy cơ lây lan, bùng phát. Cùng với đó là sự biến đổi khí hậu, biến động về dân cư, đô thị hóa, đặc biệt là thói quen vệ sinh cá nhân, vệ sinh an toàn thực phẩm của một bộ phận người dân chưa được tốt, tạo điều kiện thuận lợi cho nhiều dịch bệnh mới phát sinh cũng như các dịch bệnh đã được khống chế nay có nguy cơ xuất hiện trở lại. Nhận thức của một số người dân còn hạn chế, chưa tự giác tham gia các hoạt động phòng, chống dịch bệnh tại cộng đồng; kinh phí cho các hoạt động phòng, chống dịch còn hạn chế nên ảnh hưởng đến việc tổ chức triển khai hoạt động y tế dự phòng...

Năm 2024, UBND tỉnh đã quán triệt quan điểm chỉ đạo là chủ động phòng ngừa sớm, không để dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, dịch bệnh mới nổi xảy ra trên địa bàn tỉnh; phát hiện sớm ca bệnh đầu tiên, tổ chức bao vây và dập dịch kịp thời, không để dịch lây lan rộng trên địa bàn; chuẩn bị đầy đủ các điều kiện về vật tư, trang thiết bị và kỹ thuật sẵn sàng ứng phó, đáp ứng nhanh khi có dịch xảy ra; giảm tỷ lệ mắc và tử vong do các bệnh truyền nhiễm gây ra, góp phần bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe Nhân dân…

Theo đó, UBND tỉnh yêu cầu tăng cường trách nhiệm của UBND các cấp trong công tác phòng, chống dịch bệnh; sớm phê duyệt kế hoạch phòng, chống dịch bệnh; thường xuyên chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc, cấp và bổ sung kinh phí cho các hoạt động phòng, chống dịch tại địa bàn. Các cấp, ngành, tổ chức chính trị - xã hội chủ động và phối hợp với ngành Y tế để phát hiện sớm, thông báo và xử lý triệt để dịch bệnh tại địa phương, phòng tránh dịch bệnh lan rộng. Xã hội hóa công tác phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm, huy động các tổ chức chính trị - xã hội và người dân cùng với cơ quan quản lý nhằm phát huy được hiệu quả cao nhất. Duy trì đường dây điện thoại nóng giữa cơ quan thường trực và các thành viên ban chỉ đạo các cấp; thực hiện nghiêm quy chế thông tin, báo cáo, cập nhật báo cáo trên phần mềm giám sát bệnh truyền nhiễm theo quy định.

Triển khai các giải pháp về chuyên môn, kỹ thuật, UBND tỉnh yêu cầu ngành chức năng tăng cường giám sát bệnh chủ động, phát hiện sớm các trường hợp mắc bệnh đầu tiên để có biện pháp cách ly, thu dung và điều trị kịp thời; thực hiện điều tra dịch tễ ca bệnh, phân tích, dự báo xu hướng phát triển của bệnh dịch ở từng ổ dịch để có biện pháp phòng, chống hiệu quả.

Thực hiện tốt chương trình tiêm chủng mở rộng, thường xuyên rà soát đối tượng và tổ chức tiêm vét các loại vắc xin trong tiêm chủng mở rộng, đặc biệt tại các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đi lại khó khăn, vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, đảm bảo tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ đạt trên 95%; tăng cường công tác an toàn tiêm chủng, nâng cao chất lượng thực hành trong tiêm chủng và giám sát phản ứng sau tiêm.

Chủ động dự báo các bệnh dịch nguy hiểm có thể xảy ra tại địa phương để có biện pháp phòng, chống. Tổ chức thường trực dịch 24/24 giờ trong thời gian có dịch.

Tổ chức các chiến dịch vệ sinh môi trường, phát động phong trào vệ sinh yêu nước, nâng cao sức khỏe Nhân dân trên địa bàn tỉnh; thực hiên tốt chỉ tiêu 3 công trình vệ sinh: Nhà tắm, giếng nước và nhà tiêu tại các hộ gia đình.

Tăng cường năng lực cho bệnh viện các tuyến, tổ chức phân tuyến điều trị, phòng lây nhiễm chéo tại các cơ sở khám, chữa bệnh. Triển khai kịp thời phác đồ điều trị một số bệnh truyền nhiễm gây dịch, phác đồ chống sốc, chống kháng thuốc. Chuyển kịp thời lên bệnh viện Trung ương điều trị các trường hợp rất nặng; bệnh viện tuyến tỉnh điều trị các trường hợp nặng; bệnh viện tuyến huyện điều trị các trường hợp thông thường.

Tăng cường năng lực hệ thống chẩn đoán sớm bằng xét nghiệm, nâng cao năng lực điều trị để thu dung, cấp cứu, điều trị kịp thời các trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm nhằm hạn chế thấp nhất các trường hợp tử vong.

Tổ chức các đội điều trị cấp cứu cơ động để hỗ trợ tuyến dưới khi có yêu cầu hỗ trợ về chuyên môn, kỹ thuật. Tập huấn về các phác đồ điều trị, hồi sức cấp cứu, chăm sóc bệnh nhân, phòng lây nhiễm.

Cùng với đó, chủ động, thường xuyên cung cấp thông tin kịp thời và chính xác về tình hình dịch bệnh, phối hợp với các cơ quan truyền thông đại chúng, hệ thống thông tin và truyền thông tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức, khuyến cáo phòng, chống các loại dịch bệnh theo mùa, vệ sinh cá nhân, vệ sinh ăn uống, vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường... Tăng cường công tác truyền thông, giáo dục sức khỏe, phổ biến kiến thức về các biện pháp phòng bệnh, lợi ích tiêm chủng để vận động Nhân dân chủ động đưa trẻ đi tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch, phối hợp và tham gia các hoạt động phòng, chống dịch bệnh. Tiếp tục tổ chức các chiến dịch tuyên truyền rửa tay bằng xà phòng, chiến dịch vệ sinh môi trường; duy trì thực hiện tốt phong trào vệ sinh yêu nước nâng cao sức khỏe Nhân dân.

Để công tác phòng chống dịch truyền nhiễm đạt hiệu quả, năm 2024, tỉnh ưu tiên ngân sách theo danh mục bệnh truyền nhiễm nhóm B cho hoạt động khám, chữa bệnh, gồm các bệnh: Dại, Lao, Uốn ván, HIV/AIDS, Sốt rét, Liên cầu lợn ở người, Than, Viêm não do vi rút/ - Tuyến huyện; đồng thời yêu cầu UBND các huyện, thành phố đảm bảo kinh phí cho các hoạt động phòng, chống dịch trên địa bàn./.