Giải quyết những bất cập tồn tại

Những người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn, ở thôn, tổ dân phố, tổ nhân dân, tiểu khu là một bộ phận quan trọng trong hệ thống chính trị ở cơ sở, là những người trực tiếp giúp việc cho cán bộ, công chức cấp xã trong hoạt động, quản lý, điều hành chính quyền ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố. Đây cũng là lực lượng trực tiếp tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước tới người dân và tiếp thu, phản ánh những tâm tư, nguyện vọng đề xuất của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và là nguồn nhân lực dự bị để bầu cử, tuyển dụng cán bộ, công chức cấp xã.

Hiện nay, số lượng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã trên địa bàn tỉnh đã bố trí 954 người, số lượng người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố đã bố trí 3.519 người.

Trước đây, trong quá trình thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật ở từng thời điểm khác nhau lại có các chế độ, chính sách khác nhau, không đồng bộ dẫn đến việc bố trí các chức danh và thực hiện chế độ, chính sách cho các đối tượng này có sự khác biệt, khó khăn trong việc quản lý và sử dụng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố. Ngày 17/7/2020, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 16/2020/NQ-HĐND quy định chức danh, số lượng, mức phụ cấp đối với những người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn; ở thôn, tổ dân phố, tổ nhân dân, tiểu khu trên địa bàn tỉnh.

Tuy nhiên, việc bố trí các chức danh theo hướng kiêm nhiệm ở cấp xã, ở thôn, tổ gặp nhiều khó khăn trong việc bố trí sắp xếp nhân sự. Có đơn vị chưa bố trí được người đảm nhiệm chính thức hoặc kiêm nhiệm, hoặc đã bố trí nhưng không đảm bảo đúng quy định về điều kiện tiêu chuẩn. Hệ số phụ cấp cho các chức danh không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố và hỗ trợ kinh phí để bồi dưỡng người trực tiếp tham gia công việc của thôn, tổ dân phố còn thấp, dẫn đến chưa khuyến khích được đội ngũ này tham gia hoạt động. Việc hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế cho người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố đã đã được ngân sách tỉnh hỗ trợ, tuy nhiên, mức hỗ trợ chưa được quy định cụ thể trên địa bàn tỉnh dẫn đến khó khăn trong thực hiện.

Trên cơ sở những quy định pháp luật mới ban hành, căn cứ vào nguồn ngân sách địa phương, đồng thời để giải quyết những bất cập trên, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết quy định chức danh, chế độ, chính sách đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố và người trực tiếp tham gia hoạt động ở thôn, tổ dân phố trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn (Nghị quyết số 01/2024/NQ-HĐND).

Tạo động lực cho người hoạt động không chuyên trách ở cơ sở

Theo đánh giá tác động của Nghị quyết tại Kỳ họp thứ 17 HĐND tỉnh vừa qua, Nghị quyết ban hành đảm bảo tính kế thừa, phù hợp với tình hình thực tế của địa phương, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động hệ thống chính trị ở cơ sở.

Trước đây, theo Nghị quyết số 16/2020/NQ-HĐND, người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã có 16 chức danh. Theo Nghị quyết số 01/2024/NQ-HĐND tỉnh mới ban hành giảm xuống còn 13 chức danh không chuyên trách ở cấp xã cho tất cả các loại xã trên địa bàn tỉnh, gồm Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc; Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ; Phó Chủ tịch Hội Cựu chiến binh; Phó Chủ tịch Hội Nông dân; Phó Bí thư Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; Phó Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Quân sự; Nhân viên thú y; Người làm công tác Nông, lâm nghiệp - Kế hoạch - Giao thông; Chủ tịch Hội Người cao tuổi; Chủ tịch Hội Khuyến học; Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ; người làm công tác bảo vệ trẻ em; người làm công tác đài truyền thanh.

Việc giảm chức danh không ảnh hưởng tới chất lượng đội ngũ những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, vì hiện nay, chức danh Phó Trưởng Công an xã, trị trấn (giảm tại Nghị quyết mới) tại 108 xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh đã bố trí Công an chính quy (5 người/xã, thị trấn, trong đó có Phó Trưởng Công an xã). Đối với 2 chức danh Trưởng, Phó Ban bảo vệ dân phố (đối với phường, thị trấn), theo chương trình xây dựng Luật của Quốc hội, Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở đã được Quốc hội thông qua trong năm 2023, do vậy, 2 chức danh này sẽ đưa vào điều khoản chuyển tiếp của Nghị quyết và tiếp tục được hỗ trợ hàng tháng đến khi có quy định mới theo pháp luật chuyên ngành, vẫn đảm bảo mỗi vị trí đều có người đảm nhiệm, đảm bảo tính kế thừa, thuận lợi cho UBND cấp xã trong việc bố trí nhân sự để đảm nhiệm các chức danh không chuyên trách ở cấp xã.

Một nội dung quan trọng tạo thêm động lực cho người hoạt động không chuyên trách là Nghị quyết nâng mức phụ cấp hàng tháng cho các chức danh không chuyên trách ở cấp xã và quy định cụ thể chức danh, mức phụ cấp hàng tháng bằng tiền.

Theo mức phụ cấp những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã được quy định tại Nghị quyết số 16/2020/NQ-HĐND tỉnh thấp, dẫn đến không khuyến khích được các đối tượng tham gia công tác. Theo Nghị định số 33/2023/NĐ-CP ngày 10/6/2023, đơn vị hành chính cấp xã loại I được khoán quỹ phụ cấp bằng 21,0 lần mức lương cơ sở; loại II bằng 18,0 lần mức lương cơ sở; loại III bằng 15,0 lần mức lương cơ sở. Vì vậy, mức phụ cấp hàng tháng của từng chức danh được phân bổ trên cơ sở mức khoán của Trung ương theo phân loại đơn vị hành chính cấp xã (loại I, II, III), mức phụ cấp hàng tháng bằng tiền và mức phụ cấp này gồm cả hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế.

Việc nâng mức phụ cấp hàng tháng cho các chức danh không chuyên trách cấp xã nhằm khuyến khích các đối tượng này tham gia công tác, phù hợp với mức khoán của Trung ương, phù hợp với thực tế tỉnh Bắc Kạn và khả năng cân đối ngân sách của địa phương, đảm bảo đủ nguồn kính phí để thực hiện chính sách.

Bên cạnh đó, Nghị quyết cũng quy định về việc nâng mức phụ cấp hàng tháng cho các chức danh không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố (gồm Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố, Trưởng Ban công tác Mặt trận) và quy định cụ thể mức phụ cấp hàng tháng; quy định cụ thể mức hỗ trợ hàng tháng cho những người trực tiếp tham gia hoạt động ở thôn, tổ dân phố (gồm Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ, Nông dân, Cựu chiến binh, Người cao tuổi và Bí thư Chi đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh); quy định cụ thể việc kiêm nhiệm, mức kiêm người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố, người trực tiếp tham gia hoạt động ở thôn, tổ dân phố; quy định cụ thể mức hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế cho người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố; quy định việc chuyển tiếp số lượng, chức danh và mức hỗ trợ hàng tháng cho Trưởng Ban bảo vệ dân phố, Phó Ban bảo vệ dân phố (đối với phường, thị trấn), Công an viên (ở thôn), Ủy viên Ban bảo vệ dân phố (ở tổ dân phố).

Chia sẻ chung của nhiều người trong cuộc khi Nghị quyết quy định chức danh, chế độ, chính sách đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố và người trực tiếp tham gia hoạt động ở thôn, tổ dân phố trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn được ban hành là phù hợp, đáp ứng nguyện vọng, giúp động viên họ thêm gắn bó với công tác.

Bà Hà Thị Bưởi, Bí thư Chi bộ, Trưởng Ban Công tác mặt trận thôn Đoàn Kết, xã Quân Hà, huyện Bạch Thông cho biết, những năm qua, cấp ủy và chính quyền cùng các ngành, đoàn thể trong thôn luôn tích cực tuyên truyền tới bà con trong thôn thực hiện tốt chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, giữ gìn các giá trị văn hóa truyền thống, thực hiện tốt hương ước, quy ước thôn, bản; đoàn kết giúp đỡ nhau trong phát triển kinh tế, giảm nghèo, xây dựng đời sống văn hóa và giữ gìn an ninh trật tự tại địa phương.

Để phong trào, hoạt động ở thôn phát triển, bà Hà Thị Bưởi xác định phải tạo được sự đồng thuận trong Nhân dân và năng động, trách nhiệm, nhiệt tình với công việc, nói đi đôi với làm.

Bà Hà Thị Bưởi, Bí thư Chi bộ, Trưởng Ban công tác mặt trận thôn Đoàn Kết, xã Quân Hà, huyện Bạch Thông chủ trì cuộc họp
với các ngành, đoàn thể trong thôn

Bà chia sẻ, sự tin tưởng của người dân là một trong những động lực để tôi gắn bó với công việc. Vừa qua, HĐND tỉnh thông qua Nghị quyết quy định mức phụ cấp dành cho người hoạt động không chuyên trách nên rất vui mừng. Đó sẽ là động lực để chúng tôi tiếp tục để gắn bó, xây dựng và phát triển các phong trào ở thôn bản.

Cùng chung tâm trạng, ông Bàn Kiềm Chiêu, Trưởng thôn Nà Ma, xã Phúc Lộc, huyện Ba Bể bày tỏ, việc tăng mức phụ cấp đối với người hoạt động không chuyên trách rất thiết thực. Nhận được sự quan tâm của tỉnh, chúng tôi càng gắn bó và tâm huyết hơn để hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Việc ban hành Nghị quyết số 01/2024/NQ-HĐND của HĐND tỉnh phù hợp với tình hình thực tế của địa phương. Việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy sẽ tạo thuận lợi cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền trên tất cả các lĩnh vực phát triển kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng. Đặc biệt, khi người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố và người trực tiếp tham gia hoạt động ở thôn, tổ dân phố trên địa bàn tỉnh được nâng mức phụ cấp sẽ tạo thêm động lực cho họ gắn bó và tâm huyết hơn để hoàn thành nhiệm vụ tại cơ sở./.