Cánh đồng lúa Bao thai tại xã Ngọc Phái, huyện Chợ Đồn

Huyện Chợ Ðồn được coi là vựa lúa Bao thai lớn nhất của tỉnh Bắc Kạn. Giống lúa này được canh tác rộng rãi trong vụ Mùa hằng năm, cho năng suất cao, hạt gạo trắng, thơm ngon đặc trưng và giàu dinh dưỡng. Vụ Mùa năm 2021, toàn huyện cấy được trên 2.400 ha lúa, trong đó lúa Bao thai cấy được trên 1.700 ha, chiếm hơn 71%. Hiện nay, cây lúa đã chuẩn bị bước vào kỳ thu hoạch. Diện tích lúa Bao thai tập trung nhiều tại các xã Phương Viên, Ngọc Phái, Quảng Bạch, Đồng Lạc, Đồng Thắng, Yên Nhuận và Bình Trung.

Những năm qua, cây lúa Bao thai vẫn chiếm ưu thế trong diện tích lúa vụ Mùa của huyện Chợ Đồn. Đã 10 năm kể từ ngày được công nhận nhãn hiệu tập thể, gạo Bao thai Chợ Đồn vẫn giữ được chất lượng thơm ngon đặc trưng. Nắm bắt tiềm năng, lợi thế của sản vật này, huyện Chợ Đồn xác định đây là một trong những cây trồng mũi nhọn trong phát triển nông nghiệp hàng hóa của địa phương. Trên cơ sở đó, huyện phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển hệ thống nông nghiệp Việt Nam triển khai dự án Quản lý và phát triển Nhãn hiệu tập thể gạo Bao thai Chợ Đồn. Đồng thời, huyện đã ban hành Đề án nâng cao chất lượng gạo Bao thai, các chính sách hỗ trợ sản xuất, phục tráng giống đầu dòng để cung cấp giống cho nông dân với chất lượng tốt nhất.

Xã Phương Viên, Đồng Thắng, Ngọc Phái là những địa phương sản xuất gạo Bao thai lớn của huyện, cho năng suất, chất lượng cao. Diện tích cấy lúa Bao Thai chiếm khoảng 80% tổng diện tích trồng lúa Mùa của các xã này. Thời gian qua, các địa phương đã tập trung tuyên truyền, vận động bà con phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa. Năng suất, sản lượng đạt khá, bình quân đạt 40 - 45 tạ/ha.

Để nâng cao giá trị sản phẩm gạo Bao thai, năm 2016, HTX Hoàn Thành, xã Phương Viên được thành lập với mục đích hướng tới sản xuất tập trung lúa, gạo Bao Thai đúng quy trình, tạo ra sản phẩm gạo đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, có bao bì, nhãn mác, tem truy xuất nguồn gốc… HTX được hỗ trợ đầu tư máy móc để sơ chế sản phẩm nên chủ động trong việc thu mua, bao tiêu sản phẩm cho các hộ dân. Việc trực tiếp tiêu thụ lúa, gạo cho bà con giúp họ yên tâm hơn trong sản xuất, không còn lo đầu ra cho sản phẩm. Dù còn có những khó khăn nhất định nhưng HTX Hoàn Thành đã tiêu thụ được một khối lượng sản phẩm gạo Bao thai cho người dân địa phương.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đỗ Thị Minh Hoa cùng đoàn công tác thăm nắm tình hình sản xuất của HTX Hoàn Thành

Còn HTX Hồng Luân tại xã Tân Lập đã nâng cao giá trị sản phẩm gạo Bao thai Chợ Đồn thông qua việc sản xuất bún, phở khô, tạo nên uy tín và thương hiệu cho sản phẩm đã được công nhận nhãn hiệu tập thể này. Sản phẩm bún, phở khô của HTX Hồng Luân có đầy đủ điều kiện về tem nhãn, mã vạch để truy xuất nguồn gốc, được cấp chứng nhận sản phẩm OCOP tiêu chuẩn 3 sao cấp tỉnh. Hiện nay, bún, phở khô của HTX Hồng Luân - sản phẩm làm từ gạo Bao thai Chợ Đồn đang từng bước nâng cao chất lượng, mở rộng thị trường. Ngoài tiêu thụ sản phẩm tại địa phương, sản phẩm của HTX đã được tiêu thụ ở nhiều tỉnh, thành phố như Thái Nguyên, Hà Nội và Vĩnh Phúc…

Sản phẩm bún khô của HTX Hồng Luân

Sản phẩm gạo Bao thai Chợ Đồn của HTX Hoàn Thành, bún khô của HTX Hồng Luân đều được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh. Các sản phẩm này đã có chỗ đứng trên thị trường, được người tiêu dùng ưa chuộng. Sản phẩm đã có mặt trên nhiều sàn thương mại điện tử như Lazada, Shopee, Voso.vn… Đây là cơ sở quan trọng để khẳng định thương hiệu sản phẩm, quảng bá và phát triển bền vững nhãn hiệu tập thể gạo Bao thai Chợ Đồn.

Để tiếp tục nâng cao chất lượng sản phẩm trong thời gian tới, huyện cần tiếp tục nghiên cứu, lựa chọn giống lúa Bao thai chất lượng để nhân rộng sản xuất, đồng thời tích cực tuyên truyền để người dân tuân thủ quy trình canh tác cây lúa từ lựa chọn giống đến kỹ thuật chăm sóc cây. Các hộ kinh doanh gạo Bao thai Chợ Ðồn chú trọng sử dụng bao bì đã được đăng ký, cùng với đó là tăng cường quảng bá, xúc tiến thương mại để mở rộng thị trường cho sản phẩm./.