Theo phản ánh của người dân tại thôn Khuổi Tấy B, xã Liêm Thuỷ, huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn: “Trước đây, người dân chúng tôi sử dụng nước từ khe suối Tam Kha để tưới tiêu và sinh hoạt chính, tuy nhiên, từ ngày trại lợn đi vào hoạt động khoảng từ tháng 5/2023, trong thời gian ngắn đã xuất hiện tình trạng ô nhiễm nguồn nước, khí thải do trang trại lợn gây ra. Bởi trước đó, bên trang trại lợn đã tiến hành ngăn dòng suối Tam Kha lấy nước để phục vụ riêng cho việc chăn nuôi lợn. Đỉnh điểm hơn nữa, do nguồn nước bị ô nhiễm dẫn đến việc ao thả cá của gia đình tôi bị chết hàng loạt, gây thiệt hại về kinh tế. Không biết bên chủ đầu tư làm như thế nào, thế nhưng các bể chứa chất thải đều bị thủng, nước thải cứ thế ngấm, chảy tràn hết ra ngoài bốc mùi hôi thối nồng nặc "Cứ từ khoảng 17h chiều trở đi là mùi hôi thối của trại lợn bao trùm cả xóm, có những hôm mùi hôi thối cả đêm đến 7 - 8h sáng mới hết”. Chúng tôi không biết đơn vị thi công như thế nào, thế nhưng chúng tôi cũng không được tham gia ý kiến cộng đồng dân cư về tính khả quan của dự án. Chỉ khi dự án thi công và đi vào hoạt động chúng tôi mới biết về sự tồn tại của dự án. Bởi trước đó, người dân trong thôn, xóm chúng tôi đều không nhất trí cho việc xây dựng trại lợn…” .

Với nội dung thông tin trên, UBND huyện Na Rì có Văn bản số 1466/UBND-TNMT ngày 16/5/2024 tiếp thu và trả lời như sau: Dự án trại lợn nái và lợn thịt tại thôn Khuổi Tấy B, xã Liêm Thủy, huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn do Công ty TNHH Đầu tư sản xuất nông nghiệp là chủ đầu tư đã được UBND tỉnh phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường tại Quyết định số 1109/QĐ-UBND ngày 12/7/2021. Công ty đã thực hiện xây dựng xong chuồng trại chăn nuôi với quy mô 2.500 lợn nái và hệ thống xử lý nước thải tập trung của trại lợn. Trại lợn đã được UBND tỉnh cấp giấy phép môi trường số 245/GPMT-UBND ngày 19/2/2024. Hiện tại, trại lợn đang thực hiện vận hành thử nghiệm công trình xử lý chất thải theo thông báo tại Văn bản số 10A/CV-CTNN/2024 ngày 18/3/2024 của Công ty TNHH Đầu tư sản xuất nông nghiệp (thời gian dự kiến bắt đầu vận hành thử nghiệm công trình xử lý chất thải bắt đầu kể từ ngày 19/3/2024 đến ngày 19/9/2024 (6 tháng)).

Tại thời điểm kiểm tra, Trại lợn đang hoạt động bình thường. Kiểm tra tại vị trí bể thu nước rò rỉ từ hầm biogas, nước thải có màu nâu đen, có mùi hôi nồng do nước thải thu từ bể biogas sang mà không có nắp đậy.

Về quy trình xử lý nước thải, Công ty đang thực hiện xử lý nước thải theo quy trình tuần hoàn, nước thải sau khi được xử lý tại hầm biogas, qua 2 ao sinh học và bơm vào hệ thống xử lý nước thải. Nước thải sau hệ thống xử lý được bơm trở lại hầm biogas để tiếp tục xử lý, sau khi hiệu chỉnh hệ thống xử lý nước thải đạt QCVN 62-MT:2016/BTNMT-Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải chăn nuôi, Công ty sẽ tiến hành xả nước thải theo đường ống dẫn nước dài khoảng 1.900 m ra suối Khuổi Tấy B. Tại thời điểm kiểm tra không phát hiện Công ty xả thải ra môi trường, tuy nhiên, trước đó người dân đã ghi hình được việc Công ty lắp đặt ống xả thải trực tiếp ra môi trường (quay video từ điện thoại thông minh, hiện các video vẫn được người dân, UBND xã và phòng chuyên môn của huyện lưu giữ).

Đêm ngày 9/5/2024, trời mưa to, lượng nước chảy qua cống vào bể sự cố nhiều (bao gồm nước thải rò rỉ từ hầm Biogas và lượng nước mưa thu qua cống), do vậy, Công ty đã không thể thực hiện được việc thu nước thải rò rỉ từ hầm biogas để bơm trở lại qua hệ thống xử lý, dẫn đến nước thải từ bể sự cố tràn ra ngoài môi trường với khối lượng lớn.

Từ kết quả kiểm tra cho thấy, nội dung phản ánh của Báo Thanh tra Chính phủ về việc Trại lợn có mùi hôi, thối và việc Công ty ngăn dòng suối Tam Kha là có cơ sở, Công ty đã khắc phục việc lấy nước sản xuất cho người dân bằng cách bơm nước suối Khuổi Tấy vào ruộng để người dân sản xuất nhưng không đáp ứng nhu cầu nước sinh hoạt và phục vụ sản xuất. Các công trình bảo vệ môi trường vẫn chưa đảm bảo theo quy định như trong quá trình hoạt động vẫn phát sinh mùi hôi, thối ra môi trường, hệ thống xử lý nước thải vẫn bị rò rỉ cần phải sửa chữa khắc phục như đã nêu ở trên.

Trên cơ sở kết quả kiểm tra và những tồn tại của Công ty, ngày 14/5/2024, UBND huyện Na Rì đã mời Công ty đến làm việc, yêu cầu Công ty khẩn trương khắc phục những tồn tại, Công ty cam kết sẽ thực hiện việc khắc phục. Ngày 16/5/2024, UBND huyện Na Rì đã có Văn bản số 1464/UBND-TNMT về việc đề nghị xử lý các vi phạm đối với công tác bảo vệ môi trường trong hoạt động chăn nuôi của Công ty TNHH Đầu tư sản xuất nông nghiệp. Theo đó, trường hợp Công ty không khắc phục, UBND huyện Na Rì sẽ đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường báo cáo cấp thẩm quyền xem xét xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về môi trường theo quy định của pháp luật, đồng thời thu hồi giấy phép và đình chỉ mọi hoạt động./.