Thôn Khuân Bang với những nếp nhà sàn của người Tày

Từ trung tâm xã đi vào khoảng 3 km, lướt qua cánh rừng xanh, Khuân Bang trong trẻo, bình dị hiện lên trước mắt. Những nếp nhà sàn vững chãi giữa rừng xanh, khung cảnh thanh bình, no ấm hiện lên trong ánh mắt, nụ cười của người dân nơi đây. Theo lời kể của những người cao tuổi nhất ở đây, thôn Khuôn Bang đã có từ cách đây khoảng hơn 400 năm và khi ấy duy nhất chỉ có người Tày sinh sống. Theo thời gian, Khuân Bang ngày càng phát triển, đến nay đã có hơn 60 hộ, trong đó 95% là đồng bào dân tộc Tày. Ngay sát con đường bê tông sạch đẹp là ngôi nhà sàn gỗ của gia đình ông Dương Văn Tiến. Ông Tiến sinh năm 1970, từ nhỏ đã sinh ra và lớn lên bên bếp lửa nhà sàn. Trong ký ức của ông, trước đây, thôn Khuân Bang không được đông như bây giờ, những ngôi nhà sàn cũng cách xa nhau, mỗi nhà đều rất đông người. Ngôi nhà sàn trước kia của gia đình ông Tiến có tuổi thọ hàng trăm năm, là nơi sinh sống và chở che cho cả bốn thế hệ với hơn chục nhân khẩu. Theo ông Tiến, từ khi ông sinh ra, cả Khuân Bang đều là nhà sàn...

Thực hiện Nghị quyết số 16/2023/NQ-HĐND ngày 23/10/2023 của HĐND tỉnh Bắc Kạn về chính sách hỗ trợ phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh, thôn Khuân Bang, xã Như Cố được lựa chọn thực hiện mô hình điểm làng du lịch cộng đồng. Cùng với tranh thủ chính sách hỗ trợ của tỉnh, thôn đang nỗ lực phát huy thế mạnh về cảnh quan thiên nhiên, bản sắc dân tộc để thu hút du khách.

Trưởng Ban công tác Mặt trận thôn Khuân Bang Ma Thị Chiên cho biết, với những lợi thế về địa lý, thiên nhiên, văn hóa truyền thống lâu đời, thôn Khuân Bang đang được hỗ trợ đầu tư nhiều hạng mục để phát triển du lịch cộng đồng. Hiện nay, người dân thôn Khuân Bang vẫn từng ngày nỗ lực chung tay xây dựng nông thôn mới, thôn văn hóa, phát triển kinh tế rừng; đồng thời tăng tình đoàn kết, nhất trí cùng nhau xây dựng thôn ngày càng xanh, sạch, đẹp, đậm đà bản sắc văn hóa truyền thống để một ngày không xa sẽ đón đông đảo du khách ghé thăm trải nghiệm du lịch cộng đồng.

Nhà sàn đang được xây dựng phục vụ cho hoạt động lưu trú của du khách

Trong bối cảnh nhịp sống ngày càng hiện đại, người dân trong thôn vẫn giữ được nét đẹp từ những ngôi nhà sàn truyền thống đặc trưng của dân tộc Tày, tạo ấn tượng đặc biệt cho du khách thập phương khi tới đây. Cùng với hơn 40 nếp nhà sàn mang đậm bản sắc dân tộc Tày, thôn Khuân Bang còn đem lại ấn tượng đặc biệt cho du khách ghé thăm về cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ. Với diện tích đất tự nhiên hơn 200 ha, Khuân Bang như một thung lũng an yên giữa núi rừng. Ngoài khung cảnh thanh bình, nơi đây còn có hệ ao hồ bao quanh như hồ Tam Kha, thác Khe Cúp, đồi Nặm Tặc, động Thắm Hon… hứa hẹn sẽ là điểm đến thú vị cho một chuyến du lịch trải nghiệm. Ngồi bên bếp lửa hồng đượm, nướng bánh dày, cơm lam, thưởng thức lạp sườn treo gác bếp, dường như bao ồn ã, mệt mỏi đều ở lại ngoài kia…

Ông Lường Văn Chân, nay đã hơn 80 tuổi, sinh ra và lớn lên ở Khuân Bang. Ngôi nhà sàn của gia đình ông Chân vừa được sửa mới vững chãi, to và rộng. Nhấp chén chè xanh, ông Chân trầm ngâm: “Bên cạnh những nếp nhà sàn lâu đời, chúng tôi còn giữ được bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc như lễ hội, trang phục, hát then, đàn tính, múa bát… Nay được hỗ trợ làm du lịch cộng đồng, phát triển kinh tế trên quê hương mình, lại phát huy được bản sắc thì ai cũng vui, mọi người đều ủng hộ. Như gia đình tôi hiện nay cơ bản đã đủ điều kiện để có thể đón khách du lịch rồi”.

Khuân Bang thành lập các Câu lạc bộ hát then, đàn tính, gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc để phát triển du lịch

Để hiện thực hóa Nghị quyết số 16/2023/NQ-HĐND ngày 23/10/2023 của HĐND tỉnh Bắc Kạn, Huyện ủy Chợ Mới đã ban hành Chỉ thị số 12-CT/HU ngày 28/2/2024 về việc tăng cường sự lãnh đạo về xây dựng điểm du lịch thôn Khuân Bang. Lồng ghép với Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, theo đó, thôn Khuân Bang được đầu tư hỗ trợ tư vấn về không gian, cảnh quan, sản phẩm và cách làm du lịch; hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực; hỗ trợ xúc tiến, quảng bá; đầu tư cơ sở vật chất bao gồm các hạng mục cổng chào, lắp đặt biển chỉ dẫn du lịch, hỗ trợ xây dựng, mở rộng điểm trưng bày sản phẩm lưu niệm cho du khách trong năm 2024 với tổng kinh phí hơn 500 triệu đồng.

Cùng với đó, chính quyền xã Như Cố đang tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn người dân phát huy thế mạnh của địa phương như trồng chè, nuôi trồng thủy sản. Xã cũng mở các lớp tập huấn phát triển sản phẩm truyền thống cho người dân như dệt thủ công, hát then, đàn tính, nấu ăn, tổ chức đoàn tham quan học tập các mô hình du lịch cộng đồng lân cận…

Chủ tịch UBND xã Như Cố Lưu Khánh Toàn cho biết thêm, hiện nay, thôn có 55 ngôi nhà sàn được thiết kế đẹp mắt, kết hợp hài hòa giữa nét truyền thống và hiện đại, phù hợp khai thác homestay, thôn đã thành lập được Ban Quản lý du lịch của thôn.

Để hỗ trợ phát triển sản phẩm du lịch gắn với bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc, đối với các hộ gia đình đăng ký xây dựng homestay, tỉnh hỗ trợ 100% lãi suất vay ngân hàng, với mức vay tối đa 500 triệu đồng/nhà. Các nếp nhà sàn được khai thác để làm nhà lưu trú cho khách nghỉ ngơi, giao lưu ẩm thực hay các hoạt động văn hóa, văn nghệ cùng người dân nơi đây như hát then, nhảy sạp, sao chè, ngâm chân, nấu rượu…

Với sự đồng thuận và tích cực tham gia của người dân, cùng sự hỗ trợ về cơ sở vật chất và nguồn lực, thôn Khuân Bang sẽ sớm trở thành một điểm du lịch hấp dẫn, góp phần nâng cao đời sống và phát triển kinh tế bền vững cho người dân địa phương./.