Tép chua rang thịt lợn băm nhỏ là món ăn ngon khó cưỡng

Từ lâu, tép chua là món ăn xuất hiện trong bữa cơm hằng ngày của người dân vùng cao Ba Bể. Tép chua được chế biến ngon nhất là rang cùng thịt lợn băm nhỏ, thêm chút củ riềng hoặc gừng băm tạo nên món ăn ngon khó cưỡng.

Bà Lý Thị Nguyệt ở thôn Nà Làng, xã Khang Ninh là chủ thương hiệu “Tép chua Cao Nguyệt” với kinh nghiệm lâu năm nhất vùng Khang Ninh. Theo bà Nguyệt chia sẻ, tép chua đã được gia đình làm từ thời ông bà để sử dụng trong bữa ăn hằng ngày. Món này dễ ăn, ngon miệng. Từ năm 2000, nhận thấy nhiều khách du lịch có nhu cầu mua tép chua về làm quà, bà Nguyệt đã mạnh dạn làm nhiều hơn để bán, vừa là tiếp nối nghề của ông bà để lại, vừa tăng thu nhập cho gia đình.

Nguyên liệu để làm tép chua gồm có tép tươi được đánh bắt ở hồ Ba Bể, men lá, rượu, muối, gạo. Riêng đối với tép chua Cao Nguyệt, men lá và rượu do nhà bà Nguyệt tự làm để có hương vị riêng và gạo được sử dụng làm tép chua là gạo bao Thai.

Để làm được món tép chua phải trải qua nhiều công đoạn. Đầu tiên là nhặt tép, rửa sạch rồi để ráo nước. Tiếp đó là trộn muối, men, rượu, cơm nóng, rồi bỏ tép đã trộn vào chum ủ khoảng 2 đến 3 ngày cho ngấm gia vị. Nếu thời tiết nắng nóng thì khoảng 3 ngày tép đã chua, có màu hồng cam sáng.

Theo bà Nguyệt, công đoạn khó nhất, quan trọng nhất là phải nhặt tép, rửa tép cho thật sạch. Tiếp đến là dùng cơm nấu từ gạo bao thai để sản phẩm có độ khô ráo nhất định, không bị nát. Tép chua ngon là tép có màu hồng cam, vị chua dịu. Để làm ra được những hũ tép chua ngon thì mỗi hộ có một bí quyết, kinh nghiệm sản xuất riêng.

Với kinh nghiệm lâu năm trong nghề, sản phẩm tép chua do bà Nguyệt làm được đánh giá cao. Nhiều khách hàng sau khi được thưởng thức, khen ngon đã giới thiệu với bạn bè nên sản phẩm “Tép chua Cao Nguyệt” được nhiều người biết đến, tạo được thương hiệu trên thị trường. Hiện nay, “Tép chua Cao Nguyệt” được bày bán ở nhiều địa phương trong tỉnh và ngoài tỉnh. Hầu hết sản phẩm được bán buôn, trung bình khoảng 100kg/tháng. Nghề làm tép chua bán đã đem lại nguồn thu nhập đáng kể khi gia đình bà Nguyệt thu lãi vài chục triệu đồng/năm.

Bà Lý Thị Nguyệt - Chủ thương hiệu "Tép chua Cao Nguyệt" tại xã Khang Ninh

Nhận thấy tép chua - món ăn hằng ngày của người dân địa phương lâu nay đã trở thành đặc sản, được nhiều khách du lịch yêu thích, chị Hoàng Thị Hương (thôn Bản Vài, xã Khang Ninh) đã thành lập Hợp tác xã (HTX) Hoàng Hương sản xuất tép chua và các sản phẩm như thịt chua, mắm tép chưng thịt, lạp sườn gác bếp… để giới thiệu đặc sản bản địa đồng thời phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho các thành viên và người dân địa phương.

Để thương hiệu tép chua Ba Bể vươn đến khắp thị trường trong và ngoài tỉnh, HTX Hoàng Hương đã quan tâm nâng cao chất lượng sản phẩm, chú trọng sản xuất đảm bảo đáp ứng các tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh thực phẩm… Đến năm 2019, sản phẩm tép chua của HTX Hoàng Hương đã được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh và được cấp chứng nhận lại năm 2022. Hiện nay, mỗi tháng, HTX Hoàng Hương cung ứng khoảng 200 kg tép chua cho các nhà hàng, cửa hàng thực phẩm sạch, tư thương trong tỉnh và ngoài tỉnh.

Được biết, trên địa bàn xã Khang Ninh hiện có 3 hộ làm tép chua để bán, khoảng 10 hộ làm để phục vụ nhu cầu gia đình. Ngoài xã Khang Ninh, các địa phương khác như xã Nam Mẫu, thị trấn Chợ Rã… hiện cũng có nhiều hộ gia đình làm tép chua để phục vụ gia đình và bán cho du khách. Các hộ dân, HTX sản xuất tép chua tiếp tục cải tiến mẫu mã, nâng cao chất lượng sản phẩm nhằm đưa sản phẩm vươn xa khắp các thị trường./.