Chị Triệu Thị Linh, thôn Bản Đán, xã Đôn Phong, huyện Bạch Thông chăm sóc vườn dưa chuột trái mùa

Từ đầu năm 2024, gia đình chị Triệu Thị Linh, thôn Bản Đán, xã Đôn Phong, huyện Bạch Thông chuyển đổi diện tích đất ruộng sang trồng cây dưa chuột. Vụ đầu tiên chị trồng 400 m²; nhận thấy giá trị cao từ việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng và áp dụng khoa học vào sản xuất, đến vụ Đông Xuân vừa qua, gia đình chị tăng diện tích lên 1.100 m².

Chị cho biết, dưa trồng vào vụ Hè Thu phát triển tốt nhất, nhờ sử dụng giống chất lượng cao, áp dụng đúng theo phương pháp trồng, chăm sóc, cộng với điều kiện thời tiết, khí hậu thuận lợi nên cây sinh trưởng và phát triển nhanh, gần 60 ngày đã cho thu hoạch. Vụ Đông Xuân do khí hậu lạnh nên cây trồng phát triển chậm hơn. Gia đình chị đã chọn giống cây phù hợp với từng thời điểm trong năm, tuân thủ các quy trình, kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, chủ động nguồn nước để cây trồng phát triển.

Sau thời gian phát triển cây trồng này, chị Linh nhận thấy cây dưa chuột mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều so với trồng lúa, có thể trồng 4 vụ trong năm; gia đình sẽ tính toán duy trì cây trồng này trong những vụ tới.

Chị Nguyễn Thu Huyền, phường Xuất Hóa, thành phố Bắc Kạn cho biết, gia đình chị thường trồng rau quả trái vụ, vì vậy, gia đình đã đầu tư nhà lưới để phát triển các loại cây trồng. Vào mùa đông có nhiều sương muối nên việc trồng cây trong nhà lưới ít bị ảnh hưởng điều kiện thời tiết, cây sinh trưởng và phát triển tốt hơn.

Những thay đổi này một phần nhờ việc triển khai các dự án khoa học, công nghệ trên địa bàn tỉnh. Người dân thấy phát huy hiệu quả nên áp dụng vào sản xuất. Nhiều dự án đã phát huy hiệu quả như các dự án về phát triển cây  ngô, lúa, chè, hồng không hạt, cây dẻ ván… đưa các giống mới có năng suất, chất lượng cao vào sản xuất. Trong lĩnh vực chăn nuôi, các dự án khoa học công nghệ đã góp phần thay đổi tư duy chăm sóc, chuyển từ quy mô nhỏ lẻ sang quy mô gia trại, trang trại, chăn nuôi hàng hóa. Người dân có kỹ thuật chăm sóc, phòng bệnh, bảo quản sản phẩm nên chất lượng được nâng lên. Ngoài ra việc áp dụng máy móc hiện đại trong việc chế biến sâu đã đa dạng hóa sản phẩm của người nông dân. Không chỉ sản xuất thô, bà con nông dân đã đầu tư máy móc, công nghệ để nâng cao chất lượng sản phẩm như cao, trà, tinh dầu, dược phẩm… nâng giá trị so với trước đây. Cũng nhờ áp dụng khoa học và công nghệ, người nông dân sản xuất ra các loại rau trái vụ để đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng.

Nhằm đẩy mạnh việc nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao khoa học - công nghệ vào sản xuất và đời sống, cấp ủy, chính quyền các cấp từ tỉnh đến cơ sở đã từng bước đưa khoa học - công nghệ trở thành động lực quan trọng để phát triển lực lượng sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng.

Từ năm 2023, tỉnh triển khai dự án “Tiếp nhận công nghệ và chế phẩm sinh học xây dựng mô hình xử lý chất thải chăn nuôi tạo phân bón hữu cơ phục vụ sản xuất nông nghiệp tại tỉnh Bắc Kạn”, theo đó đã xây dựng mô hình thử nghiệm sử dụng sản phẩm phân hữu cơ vi sinh trên diện tích 2 ha tại xã Bằng Phúc, huyện Chợ Đồn. Các hộ được phát phân bón, hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc, tỉa cành.... bước đầu mang lại giá trị kinh tế cho các hộ tham gia sản xuất.

Người dân xã Bằng Phúc, huyện Chợ Đồn được hướng dẫn áp dụng khoa học
kỹ thuật chăm sóc cây chè Shan tuyết

Gia đình bà Hoàng Thị Len ở xã Bằng Phúc, huyện Chợ Đồn thực hiện chăm sóc 0,8 ha chè Shan tuyết theo Dự án. Bà được cấp phân hữu cơ vi sinh để chăm sóc cây và được cán bộ hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc cho cây phát triển. Bà cho biết, từ khi được hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, cây phát triển nhanh hơn, mẫu mã đẹp hơn, nhiều lá, nhiều búp hơn, chất lượng chè cũng ngon hơn trước.

Còn gia đình ông La Đình Tự trước đây canh tác theo tập quán cũ, chỉ phát cỏ, đốn cành chứ không bón phân nên năng suất, chất lượng không cao. Sau khi tham gia Dự án, ông chăm sóc 1 ha cây chè sử dụng phân hữa cơ vi sinh. Qua theo dõi, ông nhận thấy năng suất và chất lượng cao hơn hẳn, chè cho nhiều búp hơn, lá xanh, mẫu mã đẹp hơn, thu hoạch được nhiều lứa hơn, thu nhập cao hơn trước. Sau khi kết thúc Dự án, ông tiếp tục duy trì những kiến thức đã được hướng dẫn để chăm sóc diện tích chè của gia đình.

Từ sự đổi mới trong tư duy và cách làm trong sản xuất, người dân đã mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, tạo ra sản phẩm nông nghiệp có giá trị và khả năng cạnh tranh cao hơn. Người dân ứng dụng khoa học công nghệ, sử dụng phân bón hữu cơ, phân vi sinh, cơ giới hóa vào đồng ruộng nhằm giảm lao động thủ công, tiết kiệm được thời gian, giảm chi phí và tăng lợi nhuận. Nhiều mô hình kinh tế, tổ hợp tác, hợp tác xã đã được thành lập, hình thành những vùng sản xuất hàng hóa lớn, tập trung gắn với thương hiệu sản phẩm OCOP giúp nâng tầm giá trị sản phẩm. Giá trị sản xuất ngành nông nghiệp tăng trưởng 3,66% mỗi năm. Hiện Bắc Kạn có trên 200 sản phẩm OCOP 3 sao trở lên, trong đó có 4 sản phẩm OCOP 5 sao Quốc gia, có 7 sản phẩm được bảo hộ sở hữu trí tuệ…

Để tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao khoa học - công nghệ, thúc đẩy phát triển sản xuất bền vững, Bắc Kạn xác định tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số trong nông nghiệp, phát triển các mô hình sản xuất có quy mô lớn, công nghệ tiên tiến, sản xuất hữu cơ, theo quy trình VietGAP; đẩy mạnh hướng dẫn, hỗ trợ các doanh nghiệp, trang trại, hợp tác xã, hộ gia đình đầu tư hệ thống chế biến nông sản công nghệ cao, tăng cường liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất; đồng thời triển khai mạnh mẽ việc áp dụng và quản lý truy xuất nguồn gốc sản phẩm, đáp ứng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, hướng tới xuất khẩu./.