Trưng bày, giới thiệu sản phẩm OCOP của hợp tác xã trên địa bàn tỉnh tại Vincom Plaza Bắc Kạn

Nghị quyết Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh lần thứ Ba (khóa XII) về phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã giai đoạn 2021 - 2025 (Nghị quyết số 09-NQ/TU ngày 22/4/2021) xác định mục tiêu: “Phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã từng bước trở thành động lực phát triển kinh tế của tỉnh, đặc biệt trong sản xuất nông nghiệp, thay thế dần quy mô kinh tế hộ gia đình. Tập trung phát triển hợp tác xã gắn với chuỗi giá trị sản phẩm chủ lực và các ngành hàng chính theo định hướng cơ cấu lại ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới và Chương trình OCOP của tỉnh, có liên kết chặt chẽ giữa các thành viên, giữa hợp tác xã với hộ, nhóm hộ, liên kết giữa các hợp tác xã với hợp tác xã, doanh nghiệp”.

Phấn đấu đến năm 2025, toàn tỉnh có ít nhất 2 liên hiệp hợp tác xã, 350 hợp tác xã, trong đó có khoảng 70% là hợp tác xã nông nghiệp và nông nghiệp tổng hợp; tỷ lệ hợp tác xã hoạt động khá, tốt đạt từ 75% trở lên; thu nhập bình quân các thành viên hợp tác xã đạt 6 triệu đồng/người/tháng; trung bình mỗi hợp tác xã có từ 15 thành viên trở lên; có ít nhất 20% hộ nông dân sản xuất nông nghiệp tham gia thành viên tổ hợp tác, hợp tác xã hoặc có liên kết sản xuất với hợp tác xã, doanh nghiệp.

Sau hơn 4 năm thực hiện Nghị quyết, toàn tỉnh đến nay có 2 liên hiệp hợp tác xã, 457 hợp tác xã, trong đó có 340 hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp (chiếm 74%), 117 hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực phi nông nghiệp; trung bình mỗi hợp tác xã có 12 thành viên; thu nhập bình quân các thành viên hợp tác xã đạt 5 triệu đồng/tháng; tỷ lệ hộ nông dân sản xuất nông nghiệp tham gia thành viên tổ hợp tác, hợp tác xã hoặc có liên kết sản xuất với hợp tác xã, doanh nghiệp là 25%.

So sánh với Nghị quyết số 09-NQ/TU, có 4 chỉ tiêu đạt và vượt (số liên hiệp hợp tác xã; số lượng hợp tác xã; tổng số hợp tác xã nông nghiệp và nông nghiệp; tỷ lệ hộ nông dân sản xuất nông nghiệp tham gia thành viên tổ hợp tác, hợp tác xã hoặc có liên kết sản xuất với hợp tác xã, doanh nghiệp. Tuy nhiên, còn 3 chỉ tiêu chưa đạt so với Nghị quyết đó là số hợp tác xã đạt loại khá, tốt; thu nhập bình quân các thành viên; số thành viên trung bình của hợp tác xã.

Sở Kế hoạch và Đầu tư cho biết, để phát triển, đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động của hợp tác xã, bộ máy của Ban Chỉ đạo kinh tế tập thể từ cấp tỉnh đến cơ sở thường xuyên được rà soát, kiện toàn. Ban Chỉ đạo phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành trong việc xây dựng và tổ chức triển khai thực hiện các kế hoạch, chương trình phát triển kinh tế tập thể trong từng giai đoạn. Công tác quản lý nhà nước về kinh tế tập thể ngày càng được củng cố; từng bước cải cách và nâng cao chất lượng giải quyết thủ tục hành chính. Các cấp, các ngành là thành viên trong Ban Chỉ đạo kinh tế tập thể tỉnh đã tích cực tham gia công tác vận động, hướng dẫn, tạo điều kiện cho việc hình thành các hợp tác xã mới trong các ngành nghề, lĩnh vực, tham gia vào nhiều hoạt động hỗ trợ, cung cấp dịch vụ, tư vấn, tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm.

Bên cạnh đó, các chính sách, pháp luật của Nhà nước ngày càng được hoàn thiện, tạo điều kiện hỗ trợ cho các tổ chức kinh tế tập thể phát triển. Trong những năm qua, nhiều chính sách hỗ trợ phát triển hợp tác xã đã được tỉnh quan tâm triển khai thực hiện hiệu quả như chính sách hỗ trợ thành lập mới hợp tác xã; chính sách hỗ trợ liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; chính sách hỗ trợ tiếp cận vốn và quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã; chính sách ưu đãi đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, hỗ trợ ứng dụng khoa học, kỹ thuật và công nghệ mới; chính sách hỗ trợ xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường, hỗ trợ chuyển đổi số, hỗ trợ bảo hiểm, hỗ trợ về sở hữu trí tuệ, tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm...

Nhờ đó, quy mô hoạt động sản xuất kinh doanh của hợp tác xã được mở rộng hơn, chất lượng của hợp tác xã được củng cố, nhiều mô hình hợp tác xã hoạt động kinh doanh có hiệu quả, thực hiện tốt vai trò hỗ trợ thúc đẩy kinh tế thành viên phát triển. Các hợp tác xã đã chủ động đăng ký đánh giá, công nhận sản phẩm OCOP; bên cạnh đó, một số hợp tác xã đã chủ động liên kết, tiêu thụ sản phẩm cho các hộ thành viên liên kết và người dân trên địa bàn. Các thành viên, người lao động trong hợp tác xã đã mạnh dạn thay đổi tư duy để sản xuất hàng hóa phù hợp với nhu cầu của thị trường, tạo việc làm, tăng thu nhập cho các thành viên hợp tác xã, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội khu vực nông thôn, xây dựng nông thôn mới; từng bước khẳng định vai trò của khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã trong phát triển kinh tế của tỉnh.

Bên cạnh kết quả đạt được, kinh tế tập thể, hợp tác xã trên địa bàn tỉnh còn những hạn chế nhất định. Số lượng các hợp tác xã tuy có tăng theo từng năm nhưng chất lượng, hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh chưa bền vững, tỷ lệ hợp tác xã hoạt động yếu kém hoặc chỉ duy trì hoạt động ở mức trung bình còn cao. Nhiều hợp tác xã có quy mô nhỏ, hoạt động sản xuất kinh doanh còn đơn lẻ, việc nghiên cứu xây dựng phương án sản xuất kinh doanh theo hướng đa ngành nghề chưa phổ biến. Việc tiếp cận, tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm và ứng dụng công nghệ tiên tiến trong sản xuất của một số hợp tác xã còn khó khăn…

Năm 2025, tỉnh Bắc Kạn xác định phát triển kinh tế tập thể năng động, hiệu quả và bền vững, là thành phần quan trọng trong nền kinh tế với nhiều mô hình liên kết, hợp tác trên cơ sở tôn trọng bản chất, các giá trị và nguyên tắc của kinh tế tập thể, thu hút nông dân, hộ kinh tế cá thể, cá nhân và nhiều tổ chức tham gia kinh tế tập thể, hợp tác xã; gắn hoạt động sản xuất kinh doanh với chuỗi giá trị, ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Khuyến khích hợp tác và liên kết giữa các hợp tác xã và doanh nghiệp để tăng cường sức mạnh cạnh tranh, tận dụng lợi thế tập thể, hình thành các mạng lưới liên kết, chia sẻ nguồn lực và kinh nghiệm, từ đó tăng cường khả năng cạnh tranh và phát triển bền vững. Tăng cường quảng bá và tiếp cận thị trường, hỗ trợ trong việc xây dựng thương hiệu, tiếp cận các kênh phân phối, thúc đẩy xuất khẩu và phát triển thị trường trong nước.

Củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động, sản xuất, sức cạnh tranh và khả năng thích nghi trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Tăng cường vai trò nòng cốt trong các hoạt động tạo việc làm, tăng thu nhập, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới và bảo đảm an sinh xã hội tại địa phương.

Mục tiêu phấn đấu thành lập mới 1 liên hiệp hợp tác xã; thành lập mới từ 35 hợp tác xã trở lên.

Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư, cùng với việc quan tâm hỗ trợ của các cấp chính quyền, cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức kinh tế tập thể, hợp tác xã cần tích cực, chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, từng bước thực hiện chuyển đổi số nhằm đáp ứng yêu cầu của thị trường; cùng với đó chú trọng nâng cao chất lượng dịch vụ, sản phẩm để xây dựng thương hiệu có uy tín trên thị trường, ứng dụng công nghệ, máy móc hiện đại trong hoạt động sản xuất kinh doanh để đổi mới phương thức sản xuất, kinh doanh, nâng cao sức cạnh tranh, hiệu quả hoạt động của kinh tế tập thể, hợp tác xã./.